سبک استریم لاینینگ

**رزیتا** · #1 11-03-2009

سبک استریم لاینینگ

ظهور سبک استریم لاینینگ streamlining در امریکا

رقابت شدید تجاری ناشی از بحران در آمریکا، علاوه بر اینکه به طراحی محصولات جنبه حرفه ای بیشتری بخشید ، باعث به وجود آمدن سبک استریم لاینینگ شد که منحصراً به پویایی و نوگرایی تعبیر شده است.
استریم لاینینگ ، به همت نورمن بل گدس ، آن چنان رایج شد که گاه آن را با طراحی صنعتی امریکایی در دهه های 1930 و 1940 مترادف دانسته اند. هرچند بعضی از طراحان با این اصطلاح سبک شناختی شدیداً مخالف بودند، در واقع سبک استریم لاینینگ به طور وسیع در تولید محصولات صنعتی به کار گرفته می شد. گاهی آن را بر اساس محاسبات علمی به کار می بردند اما اغلب به دلیل خصوصیات نمادینش و بدون توجیه کارکردی، از آن استفاده می کردند. نمونه تمام عیار برای مورد اخیر ماشین دوخت هاچکیس Hotchkiss است که ارلو هلر Orlo Heller آن را در سال 1936 طراحی کرد و ادعا می شد زیباترین ماشین دوخت جهان است. این ماشین مثال نابی از سبک گرایی صرف و عدم توجه به کارکرد مکانیکی بود. خمیدگی برجسته و اقفی بدنه از اهرم دوخت که در جلو وسیله، روی محوری عمودی عمل می کرد، تا عقب ادامه داشت : شکلی که بیانگر سرعت بود ، برای شیئی ایستا مورد استفاده قرار گرفته بود. با این حال نماد سرعت و نوگرایی، نمادی جذاب بود و لزوماً کارآیی شی ء را تضعیف نمی کرد ، حتی اگر بیانگر کارکرد آن نبود. این نوع استفاده از سبک استریم لاینینگ آن چنان رایج شد که حکایت می کنند تابوت سازی از طراحش خواسته بود تا تابوت های جدید را به این سبک طراحی کند.
با این همه چنین افراط هایی نباید باعث شود که دستاورد واقعی استریم لاینینگ یعنی ترکیب موثر تکنولوژی و زیبایی شناسی را که در کار برخی از طراحان مهندسی دیده می شود، نادیده بگیریم. منشاء اولیه آن را می توان در مطالعات قرن نوزدهم درباره موجودات زنده و بررسی کارآیی شکل بدن ماهی ها و پرندگان ، ردیابی کرد. این ایده ها در طرح زیر دریایی ها و بالون های موتوردار به کار گرفته شد و در هر دو مورد باعث ایجاد شکل هایی دراز و باریک شد که برای نفود بهتر در جریان آب و هوا در جلو نوک تیز ، و برای کاهش تلاطم و نیروی مقاومت جریان آب یا هوا در عقب بتدریج باریک می شدند.
حدود سال 1900 شکل قطره اشک به عنوان شکلی که کمترین مقاومت را در برابر آب و هوا داشت ، پذیرفته شده بود. در سال 1914 شرکت ایتالیایی اتومبیل سازی کاستانیا Castagnaو در سال 1921، ادموند رومپلر آلمانی که طراح هواپیما بود این شکل را به طور شهودی انتخاب کردند. در سال 1921 زمانی که پل جارای مهندس مجارستانی متخصص ساخت زپلین Zeppelin در کارخانه فریدرش شافن Friedrichshafen شروع به آزمایش اتومبیل های استریم لاینی در تونل باد جدید کارخانه نمود، این سبک به نقطه عطف خود رسید. شکل هایی که او ابداع کرد از لحاظ علمی نقش استریم لاینینگ را در افزایش سرعت و استحکام توجیه کرد و در طراحی اتومبیل در اروپا طی سالهای بین دو جنگ تاثیر عمیقی برجای گذاشت.

ظهور سبک استریم لاینینگ در اروپا

از بعضی جهات تفاوت های چشمگیری بین اروپا و امریکا وجود داشت. اروپایی ها درباره استریم لاینینگ به شیوه امریکایی ها وابسته نبودند و روش تحقیق و بیان خاص خود را داشتند. هانس لدوینکای اتریشی، که در کشور چک، برای شرکت تاترا کار می کرد، به آزمایش های پل جارای در مورد استریم لاینینگ ادامه داد. طرح وی برای اتومبیل مدل وی 8سالن 1934با خطوط پیوسته اش که به تیغه پشت منتهی می شد، یکی از برجسته ترین طرح های وسایل نقلیه آن دهه شناخته شد.
احداث آزادراههای جدید در آلمان نیز اشتیاق فراوانی برای استریم لاینینگ ایجاد کرد و شرکت هایی مانند مرسدس و ب.ام.و چند وسیله نقلیه ظریف را تولید کردند که توازنی بین استریم لاینینگ و شیوه محدودتر اروپایی ها در مورد طراحی بدنه اتومبیل به وجود آورد . ب.ام.و. دو در مدل 18/327 سال 1937 نمونه ای از این اتومبیلهاست. این اتومبیل ها برخلاف نمونه های امریکایی، اتومبیل های گرانقیمتی بودند که به طور محدود تولید می شدند و هنوز هم مقدار زیادی کار یدی روی آنها انجام می شد.
عمده ترین تفاوت بین صنعت اتومبیل سازی اروپا و امریکا در زمینه طراحی اتومبیل های کوچک اروپایی دیده می شد. در سالهای بین دو جنگ، مدل آوستین هفت Austin Seven که اتومبیلی محکم و حجیم بود و شکل اولیه آن جعبه مانند بود به عنوان الگوی اولیه مورد استفاده قرار گرفت و اتومبیل هایی مثل فیات حبابی شکل مدل توپولینو در سال 1935 طبق این الگو ساخته شدند. با این حال در سیتروئن 2 سی وی Citroen 2CV سبک استریم لاینینگ کاملاً کنار گذاشته شده بود. این مدل که قبل از جنگ به دست پیر بولانژه Pierre Boulanger طراحی شده بود اولین بار در سال 1949 به مرحله تولید رسید. بعضی از منتقدان با توجه به بدنه آن ، که صرفاً کارکردی بود آن را محصولی متعلق به مکتب انباری طراحی اتومبیل می دانستند. سادگی خالی از ظرافتش باعث محبوبیت فراوانش شده بود و هیچ وقت عرضه به حد تقاضا نمی رسید.

یکی دیگر از موفقترین اتومبیل های کوچک پس از جنگ، باز هم پیش از جنگ طراحی شده بود. طراح آن فردیناند پورشه Porsche ، یکی زا مفسران برجسته نظریه استریم لاینینگ بود. تلاشی برای تولید اتومبیل خلق با شیوه های تولید انبوه امریکایی ، اساس طرح های هیتلر برای ساخت وسایل نقلیه کوچک و ارزان قیمتی بود که برای استفاده در آزاد راهها مناسب باشد. نمونه اولیه فولکس واگن ، که پورشه آن را طراحی کرده بود، بین سال های 1936تا 1937 عرضه شد، اما تا بعد از جنگ عملاً به تولید انبوه نرسید. این اتومبیل با شکل سوسک مانندش متداولترین نمونه برای طرحهای استریم لاینی دهه 1930 شد.
در سالهای پس از جنگ مکتب برجسته ای از اتومبیل سازان در ایتالیا پدید آمد و افرادی چون پینین فارینا Pininfarina ، برتون گیا Ghia و میکلوتی Michelotti به عرصه آمدند که در امریکا و اروپا تاثیر فراوانی بر جای گذاشتند. مدل دو در پینین فارینا به نام سی سی تالیا Cisitalia پیشرفت های فنی جالب توجه و اصلاحاتی که بارزترین ویژگی آن بود، معیارهای جدیدی را در مقابل مدل های عجیب و غریب امریکایی علم می کرد.

اتومبیل سازان ایتالیا در دو زمینه فعالیت می کردند یا مشاور شرکت های تولید انبوه در داخل و خارج کشور بودند و یا به طراحی مدل های سفارشی می پرداختند. مدل هایی گرانقیمت که در واقع اتومبیل های نمایشی بودند و هر از گاهی، عجیب و غریب و متظاهرانه جلوه می کردند و در عین حال مانند سکوی پرشی برای ایجاد و آزمایش اشکال نو عمل می کردند.

**رزیتا** · #2 11-03-2009

سبک استریم لاینینگ در صنعت اتومبیل سازی

آزمایش تونل باد برای اتومبیل ها در سطحی وسیع به کار گرفته شد و ثابت کرد که استریم لاینینگ ، مقاومت را کاهش می دهد و در سرعت های زیاد باعث صرفه جویی در سوخت می شود. در هر حال برای استفاده کامل از مزایای بالقوه این سبک ، تحولات و نوآوری های فنی و مکانیکی دامنه داری لازم بود. یکی از تلاش های صورت گرفته در زمینه ایجاد چنین تحولات اساسی را می توان در کاری مشاهده کرد که معمار و طراح بصیر امریکایی ، ریچارد با کمینستر فولر روی اتومبیل های دایماکسیون Dymaxion خود انجام داد. این اتومبیل ها، وسایل نقلیه ای بزرگ و سه چرخه و به شکل قطره اشک بودند که می گفتند از عملکردی عالی برخوردارند و در سرعت 50 مایل در ساعت ، 50 درصد سوخت مصرف می کردند. اعمال تغییرات گسترده فولر در شکل و ساختار ، برای صنعت اتومبیل سازی امریکا خیلی سخت بود، با این حال چون تصور می شد مردم خواهان این نوآوری هستند این طرح ها به تولید انبوه رسیدند.

بنابراین، نوآوری باید در بخش های طراحی که با عنوان های مختلف در کارخانه های بزرگ اتومبیل ایجاد شده بودند با احتیاط تعدیل می شد. جنرال موتورز سرآمد این کارخانه ها بود. پس از آنکه آلفرداسلون Alfred P. Sloan مدیریت جنرال موتورز را در سال 1923 به عهده گرفت، فعالیتهای این شرکت سبب کاهش فروش کارخانه فورد شد. اسلون از تغییر مدل سالانه به عنوان سلاحی رقابتی استفاده می کرد و با درک این نکته که به ظاهر باید بیشتر توجه کرد، در سال 1927 هارلی ارل Harley T. Earl را برای طراحی اتومبیل لاسال La Salle در بخش کادیلاک استخدام کرد و سپس او را مسئول بخش طراحی مدل وسیع تری کرد. هر چند خود ارل به صراحت اعتراف می کرد که اتومبیل ها را طوری طراحی می کند که زود از مد بیفتند، تغییرات سبکی وی با استفاده محدود از اشکال استریم لاینی، در هر حال تدریجی بود و در محدوده تصور مردم درباره اینکه یک اتومبیل چگونه باید باشد قرار داشت.
ظاهراً رویکرد احتیاط آمیز ارل با تجربه شرکت کرایسلر توجیه می شود. این شرکت نیز در سال 1937 با استخدام صدنفر، قدم اول را در جدی گرفتن طراحی مدل برداشت. با این حال این طراحان اعضای بخش مهندسی بودند و در ساخت اتومبیل کرایسلر مدل ایرفلو Airflow غالباً طرح های برتر کارل بریر ، سرمهندسی شرکت، مورد استفاده قرار گرفت. طرح این اتومبیل، اقدامی گسترده و عظیم بود؛ اقدامی جسورانه برای کسب برتری در رقابت. به منظور تامین استحکام و راحتی، ترتیب اجزای ساختاری و مکانیکی ، اساس طراحی قرار گرفته بود.

تلاش فوق العاده ای صورت گرفته بود تا با استفاده از خمیدگی مضاعف کاپوت و اتصال یکدست شیشه جلو که متمایل به عقب بود کل بدنه را یکپارچه کنند، و پیوستگی خطوط گلگیرها و رکاب ها این یکپارچگی را تشدید می کرد. هر چند این مدل از نوآوری های متعددی برخوردار بود و برای آن تبلیغات وسیعی شد، در فروش شکست خورد. در نظر عموم این مدل بیش از اندازه مبتکرانه و نو بود ، با این حال بعضی از منتقدان آن را بسیار زشت می دانستند.
تاثیر و نفوذ اشکال استریم لاینی که در آمریکا به وجود آمد صرفاً به همان کشور محدود نمی شد، بلکه از طریق نشریات مصور و فیلم به سراسر جهان منتقل می شد. در بعضی از نواحی مثل امریکایی لاتین، تفوق اقتصادی امریکا و واردات زیاد تولیدات صنعتی امریکایی، رواج این اشکال را سریع تر کرده بود. علاوه بر این جستجو برای بازارهای وسیع تر سبب شده بود که شرکت های امریکایی کارخانه هایی در کشورهای دیگر تاسیس یا خریداری کنند. در دهه 1930 شرکت های فورد و جنرال موتورز هر یک برای خود شرکت های تابعی در اروپا داشتند.

**رزیتا** · #3 11-03-2009

سبک استریم لاینینگ در صنایع لوازم خانگی

صنایع لوازم خانگی اروپا بیشتر به پیروی از الگوی امریکایی، هر چند در مقیاسی کوچکتر ، گرایش داشتند. این صنایع برای رقابت، طرح ها را تا حدی تغییر می دادند. در انگلستان شرکت اچ.ام.وی، کریستیان بارمن را برای طراحی مجموعه ای از محصولات برقی استخدام کرد. این محصولات کاملاً تحت تاثیر سبک استریم لاینینگ ساخته شده بودند که از آن جمله می توان اتوی برقی ای را که دسته و بدنه آن در پوششی خمیده و فاقد شکل مشخص گنجانده شده بود، یا بخاری برقی ای را که به الگوی شکل های لایه لایه و صدف مانند و از ورقه کروم ساخته شده بودند مثال زد، که هر دو در سال 1934 ساخته شده بودند. در هر حال همان طور که در امریکا هم دیده شد، بازارهای متفاوت ، نیازهای گوناگونی را تحمیل می کردند و باعث تغییر تاکیدات در طراحی می شدند. شرکت مخابراتی سوئدی ال .ام اریکسون سیاستی شبیه سیاست شرکت امریکایی بل Bell را که بیشتر بر اساس تحقیقات فنی و نادیده گرفتن مد عمل می کرد، دنبال کرد. اولین گوشی تلفن این شرکت در سال 1908 تولید شد و مدل سال 1931 که یان هایبرگ آن را طراحی کرد، دارای قالب پلاستیکی زیبا و متناسبی بود. این مدل شش سال از مدل دریفوس شرکت بل قدیمی تر بود و در بسیاری از کشورها مورد استفاده قرار می گرفت.
استریم لاینینگ از این نظر که بیشتر از تحقیقات علمی و شرایط تولید صنعتی ریشه گرفته است تا نظریات زیبایی شناختی ، سبک منحصر به فردی است . فشارهای تجاری که سبب شده بود تولیدکنندگان امریکایی در دهه 1930 چنین مشتاقانه به این سبک چنگ بیندازند گویا قرار نبود فروکش کند و اشاعه آن در سراسر اروپا و متعاقباً در سراسر جهان در طول دهه های 1930 و 1940 با رقابت شرکت ها ادامه پیدا کرد.

**رزیتا** · #4 11-03-2009

سبک استریم لاینینگ در تولید هواپیما

نوآوری در زمینه تکنولوژی فلزات، فنون ساخت و مطالعات علمی ، در طراحی هواپیما انقلابی ایجاد کرد. بدنه های جعبه مانند و پیچیده و بالهای متصل شده جای خود را به ساختارهای یکدست و یکپارچه با شکل های آیرودینامیک و استریم لاینی دادند.
اولین هواپیمای مسافربری تجاری که در آن از این دستاوردها استفاده شده بود ، بویینگ 247 ساخت سال 1933 بود که با ایجاد تغییراتی در بمب افکن نظامی ساخته شده بود. در همان سال هواپیمای داگلاس دی سی 1 Douglas DC1 ساخته شد که اختصاصاً برای اهداف تجاری طراحی شده بود. این هواپیما دارای ساختاری تمام فلزی و بال و بدنه یکپارچه و پوششی آلومینیومی بود و مجموعاً شکلی یکپارچه ، درخشان و چشمیگر داشت.

در سال بعد ، یک هواپیمای بویینگ و یک هواپمای داگلاس با ابعاد بزرگتر به نام دی سی 2در مسابقه هوایی لندن و ملبورن شرکت داده شدند که بعد از یک هواپیمای مسابقه ای بریتانیایی به نام کامت دی اچ 88 که مخصوصاً برای این مسابقه ساخته شده بود ، به ترتیب مقاوم های سوم و دوم را کسب کردند. این دو هواپیمای امریکایی غوغایی به پا کردند.

کار گروه طراحی داگلاس در سال 1935، با ساخت هواپیمای دی سی 3 به نقطه اوج خود رسید. دی سی 3 مطابق طرح هواپیمای دی سی 2 ساخته شده بود ولی با ابعاد بزرگتر. این هواپیما در حمل و نقل هوایی انقلابی ایجاد کرد و در نهایت حدود سی هزار فروند از این مدل ساخته شد. این هواپیما به نماد عصر و یکی از موضوعات اصلی زیبایی شناسی فنی تبدیل شد و حتی از آن به عنوان نمونه ای از کارهای هنری یاد می کردند. با وجود این علت اساسی موفقیتش عملکرد آن بود. زمانی که آن را برای اهداف نظامی ، در جنگ جهانی دوم تغییر دادند، به دلیل قابل اعتماد بودن و استقامتش در بدترین اوضاع ، شهرتی افسانه ای پیدا کرد.

حمل ونقل هوایی در دهه 1930 هنوز تجملی بود و این موضوع در طرح ها و تبلیغات آن زمان بخوبی مشاهده می شود. قسمت داخلی هواپیماها، بخصوص هواپیماهای غول پیکر رایج آن زمان مثل هواپیمای چاینا کلیپر China Cliper ، از نوع مارتین ام 130 متعلق به شرکت هواپیمایی پان امریکن ، که به چین سفر می کرد و هواپیماهای شورت امپایر، متعلق به شرکت هواپیمایی امپریال، دارای سالن های مبلمان شده برای استراحت، سالن های غذاخوری وسیع و راحت مجهز به آشپزخانه و حتی گردشگاهی کوچک بود.
با گسترش مسافرت هوایی بعد از سال 1945، ظاهر تجملی فضای داخلی هواپیما از بین رفت و هواپیما به وسیله ای عمومی برای حمل ونقل تبدیل شد. هزینه سرسام آور ساخت هواپیماهای جدید برای این منظور، طراحان را با فشارهای غالباً متناقض مواجه می ساخت. ضرورت ایجاد محیطی ایمن و راحت برای مسافران با فشارهای اقتصادی و جادادن مسافران بیشتر در فضایی محدود، تناقض داشت. هنری دریفوس در طراحی فضای داخلی برای شرکت های لاکهید Lockheed و الکترا Electra تحقیقات قابل توجهی در مورد ارگونومی صندلی هایی که در فضایی محدود حداکثر راحتی را فراهم کنند، انجام داد.

دقت و وسواسی که قبل از تولید برای اطمینان از ایمنی طرح صورت می گرفت به ایجاد نوعی مدل سازی آزمایشی جدید منجر شد؛ برای مثال هنگامی که تیگ در اوایل دهه 1950 روی طرح بویینگ 707 کار می کرد، ماکتی کاملاً مشابه فضای داخلی هواپیما ساخت ، مجهز به جلوه های نور و صدا که دقیقاً مشابه فضای داخلی هواپیمای در حالت پرواز بود؛ مسافران در این ماکت به مدت سفرهای احتمالی آینده می نشستند و خدمه پرواز با تشریفات کامل از آنها پذیرایی می کردند. این آزمایش نیم میلیون دلار هزینه در برداشت، اما باعث شد تا بسیاری از جزئیات اصلاح شود و خریداران احتمالی هواپیما فرصت پیدا کردند که از عملی بودن طرح هواپیما مطمئن شوند. طرح تیگ اساس ساخت هواپیماهای مدرنی قرار گرفت که مجهز به صندلی های چند نفره پشت بلند و ردیفی بودند.
تیگ تلاش می کرد با پرهیز از جزئیات ظاهری غیرضروری از شلوغی بیش از حد بکاهد. چراغها تو رفته بودند و محفظه بار دستی و روشنایی مسافران و تهویه و لوازم موقعیت های اضطراری همگی در قاب بندی های یکسره سقف جا داده شده بودند. قاب بندی های پلاستیکی ، روکش صندلی ها و کف پوش ها رنگ های ملایمی داشتند. در مجموع رویکردهای ساده اتخاذ شده بود و سعی بر این بود که طرح بیشتر آرامش بخش باشد تا تحریک کننده.

**رزیتا** · #5 11-03-2009

سبک استریم لاینینگ در طراحی اتوبوس

اتوبوس های موتوری نیز کم کم با طرح های استاندارد ساخته می شد. اتوبوس های دو طبقه « اس تی ال » که اولین بار در سال 1933 تولید شدند، بوضوح دارای خطوط و قسمت های مفصلدار بود. با حذف برآمدگی بالای اتاق راننده و شیب رو به داخل قسمت عقب و جلو و اضافه کردن انحنایی شدید به خطوط سقف گنبدی سعی شده بود از ظاهر سنگین و جعبه مانندش پرهیز شود.

همراه با ساخت جاده های بهتر ، اتوبوسرانی در مسافت های طولانی گسترش یافت. در آلمان استفاده از اتوبوس هایی به سبک استریم لاینی برای سرویس های مخصوص آزاد راه بسیار رایج بود اما به تعداد محدود ساخته می شد. در امریکا شرکت تعاونی گری هوند Greyhound تعداد زیادی از این وسایل نقلیه را خریداری کرد و در سال 1934 به ریموند لوی ماموریت داد تا با همکاری جنرال موتورز هویت شرکتی مشخصی ایجاد کند. این مهم با استفاده از بدنه ای رنگ نشده از آلیاژ آلومینیوم و کناره های گرد شده و تاکید بر خطوط افقی و نشان بزرگی به شکل سگ تازی در حال پریدن، که هویتی واضح ایجاد می کرد، بدست آمد. متعاقباً طرح اتوبوس «سیلورسایدز» تعدیل شد و تغییرات زیادی در آن ایجاد کردند، در حالی که ویژگی های اصلی آن را حفظ کرده بودند.

**رزیتا** · #6 11-03-2009

سبک استریم لاینینگ در طراحی قطارهای درون شهری

در حالی که شرکت های راه آهن ویژه مسافت های دور برای حفظ تعداد مسافران خود با هم رقابت می کردند، شرکت های راه آهن درون شهری در شهرهای بزرگ مجبور بودند با توجه به افزایش مداوم تعداد مسافران، دستگاهها و ظاهر قطار را تعمیر یا نوسازی کنند. برای مثال زمان بندی حرکت اولین ترن های بخار خط شهری برلین بسیار پرزحمت بود و به دلیل داشتن واگن های نه در که هنگام باز شدن در سکوهای شلوغ خطرساز بودند و به دلیل تاخیری که قبل از عزیمت برای بستن یک یک آنها ایجاد می شد ، کنار گذاشته شدند.
پس از جنگ جهانی اول مجموعه ای از واگن های آزمایشی با درهای کشویی مورد استفاده قرار گرفت و زمانی که تصمیم گرفتند خط شهری را برقی کنند نتیجه در طرحی استاندارد تجسم یافت. همچنین تصمیم بر این شد که واحدهای جدید با توجه به کارکرد، راحتی و جذابیت طراحی شوند تا تاثیر تبلیغی قوی تری داشته باشند. بین سالهای 1927و 1930 تقریباً 1300 واحد از « مدل 165» Type 165 ساخته شد تا در برنامه برقی کردن به کار روند. این مدل طرحی منظم و زاویه دار بود که با دو رنگ قرمز پر رنگ و بژ رنگ آمیزی شده بود. کف واگن ها همسطح سکوی راه آهن بود و در پایه هر واگن زبانه ای وجود داشت که شکاف بین کف واگن و سکو را تنگ می کرد. چهار در کشویی مضاعف که به طور دستی باز و به طور خودکار بسته می شدند مشکل تعویض مسافر را حل کرده بود. این قطارها در مقایسه با قطارهای بخار قدیم از نظر ظاهر و عملکرد واقعاً مدرن بودند.

در بسیاری از شهرها راه آهن زیرزمینی ساختند و از این نظر ، لندن با به کارگیری قطارهای برقی از سال 1890 الگوی بقیه بود. در آغاز، شرکت های متعددی که راه آهن زیرزمینی را اداره می کردند به طور جداگانه وسایل خود را طراحی می کردند اما پس از ادغام، اولین مجموعه واحدهای استاندارد، در سال 1923 ظاهر شد. این قطارها دارای درهای کشویی خودکار و بادی و نیمکتهای طولی و رو به روی هم بودند؛ شکلی اساسی که بتدریج تحول یافته بود.
تشکیلات واحدی که به نام « اداره حمل و نقل مسافری لندن » به منظور کنترل خدمات اتوبوسرانی و قطارهای زیرزمینی تاسیس شده بود ، تحت مدیریت اجرایی فرانک پیک Pick، روند دهه گذشته را گسترش داد و به آن استحکام بخشید. پیک، مدیر مستبد خیرخواهی بود که اعتقاد داشت وظیفه اش آموزش مردم برای ارج گذاری بر طراحی خوب است. طراحی خوب به نظر او به معنی مناسب بودن برای هدف، هماهنگی و بیان نیازهای واقعی و همچنین اصول معنوی و اخلاقی بود. علاوه بر وسایل نقلیه، ساختمان ها ، آثار گرافیکی و انواع اسباب و اثاثیه نیز تحت مدیریت او مجدداً طراحی شد. سبک های قدیم رد شدند و تلاش می شد تصویری از نوگرایی را در اشکال بی پیرایه پیدا کنند؛ اشکالی که ارزش زیبایی شناختی خود را از تطابق منطقی و کارآمدبا کارکرد اخذ می کردند. این رویکرد در قطار زیرزمینی لندن (1937) ، با خطوط بیرونی یکنواخت و سطوح جوش خورده همسطح که با نظم و ترتیب متعادل درها و پنجره ها هماهنگ بود ، به اوج خود رسید. قسمت داخلی با صندلی های نرم و فنردار وتجهیزاتی که به صورت ساده ولی کارآمد نصب شده بودند، کاملاً متناسب بود.

**رزیتا** · #7 11-03-2009

سبک استریم لاینینگ در طراحی قطارهای مسافربری

در طول سالهای بین دو جنگ ، گسترش وسایل حمل ونقل مانند اتومبیل ، اتوبوس و هواپیما سبب شده بود که شرکت های راه آهن به طور جدی مسافران خود را از دست بدهند. در نتیجه آنها به وسایل جدید تولید نیروی محرکه از قبیل موتورهای دیزلی و برقی و ایجاد تصویری از سرعت و نوگرایی روی آوردند. برای این منظور از سبک استریم لاینینگ در سطحی وسیع استفاده شد. در مورد قطارها نیز مثل اتومبیل در ابتدا برای به کارگیری سبک استریم لاینینگ ، نمونه هایی به طور شهودی تهیه شد.

طراحی قطارهای مسافربری در اروپا

رویداد جالبی که در اواخر دهه 1920 در آلمان به وقوع پیوست قطار پروانه دار ریل - زپلین Rail - Zeppelin بود که کنت کروکنبرگ ، طراح برجسته هواپیما و بالن موتوردار، آن را طراحی کرده بود. تاثیر شغل سابق وی در شکل باریک و سیگار مانند و پروانه عقبی قطار کاملاً مشهود بود. با اینکه این وسیله برای مصارف عمومی نامناسب بود، اما نشان داد که می توان هم ساختمان سبک بدنه و هم موتورهای دیزلی بالنها را در ساخت قطار به کار برد.

این موارد در قطارهای دیزلی - برقی ای تجسم یافت که راه آهن دولتی آلمان در سال 1933 تولید کرد. این قطارها واحدهای دوقلوی سریع السیری بودند که اولین آنها به نام فلایینگ هامبورگر The Flying Hamburger فاصله بین برلین و هامبورگ را ( حدوداً 180 مایل ) در عرض دو ساعت و نیم طی می کرد. طرح آن ، با قوس ملایمی که به جلو و عقب وسیله داده بودند و پوشیدگی شاسی و سطوح صاف و نوارهای بنفش و شیری رنگ بدنه، کاملاً یکپارچه و متناسب بود.

مورد پیشرفته تری که باز هم طراح آن کنت کروکنبرگ بود، یک قطار سه واگنه تولید شده در سال 1937 بود و با شکل اژدرمانند به سبک استریم لاینینگ باز هم تاثیر طراحی هواپیما را نشان می داد. گنجایش این قطار صد نفر بود و واگن های مجهز به تهویه مطبوع آن برای کاهش سرو صدا، شیشه های دولایه داشتند. با وجود این شروع جنگ مانع از آن شد که به طور انبوه تولید شود.
در آلمان و هلند سبک استریم لاینینگ را در اشکالی سازمند و یکدست به کار می بردند. ظریفترین وسایل نقلیه دیزلی دهه1940 در این دو کشور ساخته شد.
برعکس ، قطارهایی که اتوره بوگاتی Ettore Bugatti برای راه آهن دولتی فرانسه طراحی کرد زاویه دار بودند و جلو و عقب آنها به شکل گوه بود. سه عنصر قوس محدب سطوح جلو و عقب ، شکل گلوله یا اژدر مانند و شکل گوه مانند قسمت جلو، غالبترین عناصر استفاده شده در قطارهایی به سبک استریم لاینینگ بودند.

شرکت های زیادی به نیروی بخار متکی ماندند اما آنها هم سبک استریم لاینینگ را به کار گرفتند. راه آهن لندن و شمال شرقی سرنیگل گرسلی Sir Nigel Gresley ، یکی از برجسته ترین طراحان لوکوموتیو دوران را در اختیار داشت. تجارب چندین ساله او در مورد شکل های جدید، در سال 1935 در قطارهای مدل آ 4 A4 که برای خط سریع السیر لندن ادینبورو در نظر گرفته شده بود به اوج خود رسید. این قطارها کاملاً به سبک استریم لاینینگ ساخته شده بودند، تصویر نیمرخ آنها به شکل گوه محدب بود و گرسلی نهایت تلاش خود را کرده بود تا شکل آنها نه فقط از لحاظ عملکرد بلکه از همه نظر توجیه شده باشد. شکل اشکی بدنه روی سیلندرها و چرخ ها به دلیل سهولت در نظافت دارای یک پله وسیع در قسمت فوقانی بود. موتور آنها بسیار قوی بود و یکی از آنها به نام مالارد در سال 1938 رکورد 126 مایل در ساعت را برای لوکوموتیوهای بخار برجای گذاشت.
با این همه ، ارزش های سنتی هنوز قدرتمند بود و گرایش طراحان قطار به سوی سبک استریم لاینینگ در اروپا گاهی با تردید همراه بود. گرسلی سعی می کرد طبق شیوه بریتانیاییها، زیبایی لوکوموتیو را از عناصر کارکردی آن اخذ کند. بعضی از طرح های سنتی او در حد عالی بودند و او در تحقیقر بدنه های قوطی مانند کاملاً محق بود.
لوکوموتیو سریع السیر مدل «05» آلمانی دارای یکی از جامع ترین بدنه های زمان بود که با پوشاندن تقریباً کامل چرخ ها ، شکلی وزین، پیچیده و شبیه موجودات زنده ایجاد می کرد.

طراحی قطارهای مسافربری در امریکا

در امریکا، در اوایل دهه 1930 سبک استریم لاینینگ روز به روز متداول تر می شد و شرکت ها در تهیه طرح با هم مسابقه گذاشته بودند. شرکت راه آهن یونیون پاسیفیک Union Pacific در فوریه سال 1934 با ارائه یک قطار سه واگنه به نام سیتی آو سالینا City of Salina (شهر سالینا) که در شرکت پولمن Pullman ساخته شده بود، راه را برای دیگران گشود. این قطار به دلیل داشتن مرکز ثقل پایین، سرعت زیادی داشت و نیروی محرکه آن از یک موتور درون سوز بزرگ تامین می شد. بخش های داخلی ، همانطور که از سازندگانش انتظار می رفت، بسیار راحت بود و تهویه مطبوع و دو ردیف صندلی فنری روکش دار داشت که به صورت تختخواب در می آمد. با این حال طرح بیرونی آن حالت خاصی نداشت.
دو ماه بعد شرکت راه آهن شیکاگو ، برلینگتون و کویینسی Burlington and Quincy با هیاهو و تبلیغات فراوان، قطاری به نام زفیر برلینگتون Zephyr تولید کرد که تاثیر شگفت انگیزی بر جای گذاشت. این قطار نیز سه واگنه و مفصل دار بود و با داشتن موتور دیزلی ابتکاری ساخت جنرال موتورز به حدی سبک و قدرتمند بود که از آن برای سفرهای سریع السیر استفاده می کردند. بدنه آن با استفاده از روش جدید جوشکاری فولاد ضد زنگ که توسط سازنده اش ، شرکت تولیدی باد Budd ابداع شده بود، ساختاری محکم و سبک داشت. رنگ آمیزی لزومی نداشت، زیرا برق فولاد صیقلی خود سطح درخشانی فراهم می کرد. قسمت جلو خمیده و کمی نوک تیز بود، شبیه کلاهخودهای اتروریایی، حال آنکه قسمت عقب آن دارای یک واگن بیضی شکل مخصوص تماشا با صندلی های راحتی بود. سطح موج دار بالا و پایین پنجره ها ساختار واگن را مستحکم کرده، در همان حال موتیف واحدی در سراسر طول قطار ایجاد می کرد.
در مدت شش هفته سفر نمایشی بیش از نیم میلیون نفر از قطار زفیر دیدن کردند. این قطار زمانی عرضه شد که امید بود پس از سختی های دوران رکور اقتصادی، تجدید حیات کشور آغاز شود و مثل هواپیمای دی سی 3، شکل جدید این قطار به نمادی از پیشرفت و اوضاع بهتر آینده تبدیل شد. حتی یک فیلم بلند سینمایی نیز به نام درخشش نقره ساخته شد که زفیر نقش مهمی در آن داشت.

عیب زفیر این بود که قسمت مفصل بندی آن ثابت بود و نمی شد واگن های اضافی به آن متصل کرد. در مدل های بعدی این مساله با استفاده مجدد از طرح لوکوموتیو جداگانه و واگن های همشکل و همرنگ قابل اتصال، به سادگی حل شد. اولین نمونه از این نوع ، قطارهای ربل Rebels در سال 1935 بود که اتو کوهلر آنها را برای شرکت راه آهن گلف ، موبایل و شمال طراحی کرد. شکل آنها اطمینان بخش و ساده بود ؛ پنجره های بزرگ آن بخوبی مفصل بندی شده و دودکش ها تقریباَ از دید مخفی بود. چراغ ها نیز طوری مخفی شده بودند که ظاهری صاف و یکپارچه ایجاد کند.
قطارهای استریم لاینی دیزلی موفقیت بزرگی محسوب می شدند و تعداد زیادی از آنها ساخته شد. آنها سریع و کارآمد، خوش ترکیب و راحت بودند. بالاتر از همه، آنها به راه آهن جلوه ای نو بخشیدند و به این ترتیب توانستند چندین سال با اشکال دیگر حمل ونقل رقابت کنند.

در امریکا ، شخصیت هایی چون تیگ ، دریفوس و لوی از طرف شرکت های مختلف راه آهن اسخدام شدند تا موتورهایی به سبک استریم لاینینگ طراحی کنند. این شرکت ها می خواستند بدون ایجاد تغییر زیاد در نیروی محرکه قطارهایشان، ظاهر آنها را مدرن جلوه دهند. نتایج گاه هیچ ربطی به شکل موتور نداشت اما طرح جدیدی که لوی در سال 1931 برای قطار مدل k4 شرکت راه آهن پنسیلوانیا ارائه داد بر اساس شکل استوانه ای دیگ بخار ، دقیقاً به شکل گلوله طرح ریزی شده بود تا ویژگی موتور بخار را در چهارچوب سبک استریم لاینینگ حفظ کند.
قطارهای بسیاری با طرح های عالی در سراسر جهان وجود داشت که کمتر شناخته شده بودند. شرکت راه آهن جنوب منچوری در سال 1934 لوکوموتیو زیبا از نوع پاسیفیک را عرضه کرد که شرکت کاوازاکی آن را ساخته بود. شرکت کاوازاکی بعدها در سطح بین المللی معروف شد. بدنه موتور به دقت طرح ریزی شده و سطحی صاف و ساده ایجاد کرده بود و قسمت های متحرک آن که به نظافت و تعمیر مکرر نیاز داشت کاملآًدر دسترس بود، ویژگی ای که اغلب نادیده گرفته می شد.