(( (زو ل قه‌رنه‌ین و یاجوج و ماجوج )) له قورئاندا
فرمان محمود
( كردنه‌وه‌ى نهێنى یه كانى زانستى سه‌رده‌م )
پێشه كى
ئه م رِوداوه مێژ ووییه یه كیكه له‌وباسه سه‌رسورِ هینانه ى كه مروڤایه تى جوش داماوه,وه بیرى مروڤ په لكیش ده كات كه ئه‌و بوَچونه‌ى بودروست بیت بوونه‌وه‌رى تر هه بێت , وه ئایه شوێنى ئه‌م بوونه‌وه‌ره كوىَ بێت؟ هه‌ر سه‌رزه‌وى بیت یان له گه‌ردونیكى تردا ده‌ژین؟ وه ئایه ئه‌م بوونه‌وه‌ره ش هاوشیوه‌ى مروَڤ بن له كاتیكدا سیفاتیان له گه ڵ مروڤ یه ك ناگریتوه؟,ئه‌مه‌وچه‌ندین بیرو بوچونى تر خوینه‌رانى پى ئاشنا ده كه ین تا وه ك بگه ین به ئه‌نجا م له ورِوداوه سه‌ر سورِ هینه ره.
سه‌ر چاوه ى ئه‌م بیروِكه یه‌ش له قورئانى پیروَزه‌وه سه‌رچاوه ده گرێت له سوره تى (الكهف)دا كه ئه‌م سوره ته, ِروداوى جیاى سه‌ر سورهینه رله خوده گریت هه‌موى جیكاى تیرِامانى مروَڤن ,پێش ئه‌وه ى بچینه باسه كه‌وه پیوویسته ئه‌وبڵیین, كه (زولقه‌رنه ین) خزمه‌تیكى زور گه‌وره ى كردوه به مروَڤایه تى سه‌ر زه‌وى ,وه ئه‌م باسه ش له قورئاندا ئاماژه‌ى پى كراوه وه دوره له ئه‌فسانه وچیروك,به ڵكو رِوداویكى راسته قینه‌یه ..
باسى(ژوالقرنین) له قورئانىپیروزدا
له‌سه‌ر ده مى پێغه‌مبه‌ردا (درودى خوداى لى بیت )یه كێك له‌و پرسیارانه ى جوله كه كان كردیان پرسیارى(یاجوج وماجو ج) بوو,خوداى گه‌وره له باسیان دا له سوره‌تى (الكهف )دا له ئایه تى (83 بو 98)
ده فه رمویت:
وَيَسْأَلُونَكَ عَن ذِي الْقَرْنَيْنِ قُلْ سَأَتْلُو عَلَيْكُم مِّنْهُ ذِكْراً
(83) إِنَّا مَكَّنَّا لَهُ فِي الْأَرْضِ وَآتَيْنَاهُ مِن كُلِّ شَيْءٍ سَبَباً (84) فَأَتْبَعَ سَبَباً (85) حَتَّى إِذَا بَلَغَ مَغْرِبَ الشَّمْسِ وَجَدَهَاتَغْرُبُ فِي عَيْنٍ حَمِئَةٍ وَوَجَدَ عِندَهَا قَوْماً قُلْنَا يَا ذَاالْقَرْنَيْنِ إِمَّا أَن تُعَذِّبَ وَإِمَّا أَن تَتَّخِذَ فِيهِمْ حُسْناً (86) قَالَ أَمَّا مَن ظَلَمَ فَسَوْفَ نُعَذِّبُهُ ثُمَّ يُرَدُّ إِلَى رَبِّهِفَيُعَذِّبُهُ عَذَأباً نُّكْراً (87) وَأَمَّا مَنْ آمَنَ وَعَمِلَ صَالِحاًفَلَهُ جَزَاء الْحُسْنَى وَسَنَقُولُ لَهُ مِنْ أَمْرِنَا يُسْراً (88) ثُمَّأَتْبَعَ سَبَباً (89) حَتَّى إِذَا بَلَغَ مَطْلِعَ الشَّمْسِ وَجَدَهَا تَطْلُعُعَلَى قَوْمٍ لَّمْ نَجْعَل لَّهُم مِّن دُونِهَا سِتْراً (90) كَذَلِكَ وَقَدْأَحَطْنَا بِمَا لَدَيْهِ خُبْراً (91) ثُمَّ أَتْبَعَ سَبَباً (92) حَتَّى إِذَابَلَغَ بَيْنَ السَّدَّيْنِ وَجَدَ مِن دُونِهِمَا قَوْماً لَّا يَكَادُونَيَفْقَهُونَ قَوْلاً (93) قَالُوا يَا ذَا الْقَرْنَيْنِ إِنَّ يَأْجُوجَوَمَأْجُوجَ مُفْسِدُونَ فِي الْأَرْضِ فَهَلْ نَجْعَلُ لَكَ خَرْجاً عَلَى أَنتَجْعَلَ بَيْنَنَا وَبَيْنَهُمْ سَدّاً (94) قَالَ مَا مَكَّنِّي فِيهِ رَبِّيخَيْرٌ فَأَعِينُونِي بِقُوَّةٍ أَجْعَلْ بَيْنَكُمْ وَبَيْنَهُمْ رَدْماً (95) آتُونِي زُبَرَ الْحَدِيدِ حَتَّى إِذَا سَاوَى بَيْنَ الصَّدَفَيْنِ قَالَانفُخُوا حَتَّى إِذَا جَعَلَهُ نَاراً قَالَ آتُونِي أُفْرِغْ عَلَيْهِ قِطْراً (96) فَمَا اسْطَاعُوا أَن يَظْهَرُوهُ وَمَا اسْتَطَاعُوا لَهُ نَقْباً (97)قَالَ هَذَا رَحْمَةٌ مِّن رَّبِّي فَإِذَا جَاء وَعْدُ رَبِّي جَعَلَهُ دَكَّاءوَكَانَ وَعْدُ رَبِّي حَقّاً (98))
سوره الڕنبیاء
حَتَّى إِذَا فُتِحَتْيَأْجُوجُ وَمَأْجُوجُ وَهُمْ مِنْ كُلِّ حَدَبٍ يَنْسِلُونَ)( الأنبياء: 96
وَاقْتَرَبَ الْوَعْدُ الْحَقُّ فَإِذَا هِيَ شَاخِصَةٌ أَبْصَارُ الَّذِينَ كَفَرُوا يَا وَيْلَنَا قَدْ كُنَّا فِي غَفْلَةٍ مِّنْ هَذَا بَلْ كُنَّا ظَالِمِينَ (97)
واته (پرسییارت لى ده كه ن ده باره ى (ژى القرنین) توَش بڵى باسیًكتان ده رباره یان بوَده كه‌م, ئیمه تواناو ده سته‌لاتمان پى دابوو له سه‌ر زه‌وى دا و له هه‌مووشتێك هوكارمان پى به خشی بوو(83)ئه‌ویش شوین یه كێك له‌و هوكارانه كه‌وت و به كارى هینا(84)هه تا كاتێك گه یشته شوینى خورئاوابوونى خوَر(85)بینى خوَره كه له چاوگیكى قورِه رِه شدائاواده بێت وه له ئاستى ئه‌و شوینه ش كوَمه ڵه خه لكیكى بینى (86)پێمان ووت ئه‌ى (ژى القرنین)یان ئه‌وه یه ئازاریان ده ده یت و ده یان كوژیت یان چاكه یه كیان له گه ڵ ده كه یت و بانگه شه یان ده كه یت بو ریگاى راست,ئه‌ویش ووتى ئه‌وه‌ى زوڵم ده كات ئازارى ده ده ین وه پاشان ده گه رێته‌وه بوولاى په روه‌ر دگارى خوَى ئه‌ویش ئازاریكى سه ختى ى ده دات (87)به لام ئه وه ى باوه ر هیناو كارى چاكه ى كرد ئه‌وه پاداشتى باشى هه‌یه ئیمه ش فه‌رمانى كارى قورس و گرانى پى ناكه ین (88)پاشان شوێنى یه كیك له‌و هوَكارانه كه‌وت وه به كارى هینا.(89)هه تا گه یشته شوێنى خوَر هه لاتى خوَر,بینى له سه ركوَمه له خه ڵكیك هه ڵدیت كه هیچ پوَشه ر یكمان له خور پىَ نه به خشیوون.(90)به‌و شیوه یه خه به رداریش بوون له هه‌موو ئه‌و زانستو توانایه ى پى مان به خشى بوو.(91)پاشان شوین یه كێك له و هوَكارانه كه‌وته‌وه وبه كارى هینا.(92)هه‌تاكاتیك گه یشته نیوان دوو به ر به سته‌كه ,وه بینى له پێش دوو به ربه سته‌كه‌دا كوَمه ڵه خه ڵكیكى لىَ یه له قسه تىَ ناگه ن وحاڵى نابن وتیان ئه‌ى (ژو القرنین( )یاجوج وماجوج) فه سادو خراپه كارى زوَرده كه ن له‌سه ر زه‌وى دا.(93)پیت چوَنه ئه گه ر ئیمه پاره‌و سه‌رانه یه كت بوَ دابین بكه ین,به مه رجیك له نیوان ئیمه‌و ئه‌واند به ربه ستێك دروست بكه یت.(94)ئه‌ویش فه‌رمووى هه‌ركارێك خواى په‌روه‌ردگاربو م ئاسان بكات و یارمه تیم بدات چاك و پر خێر بیت ده یكه‌م ,ئیوه ش به هێزو تواناتان یارمه تیم بده ن نێوانى ئیوه‌و ئه‌وان پر ده كه‌مه‌وه‌وده یگرم. (95)كه رته ئاسنم بوَ بهێنن ,هه تا كاتێك لووتكه ى هه‌ردوولاته‌نیشته كه ى به یه ك گه یاندو یه‌كسانى كردن به یه كتر,ووتى كه رته ئاسنه كان بجوَشین و سورى بكه نه‌وه هه تاكاتیك ئاسنه كه ى وه ك ئاگر لىَ كرد,ووتى (قگر) (قه تر) م بو بهینن واته (مس) به سه‌ریدا بیرێژم وو كه لێنه‌كانى پى پر بكه‌مه‌وه. (96)ئیترنه توانیان به سه ر یدا سه ركه‌ون ونه توانیان كونى بكه ن.(97)وتى واته (ژى القرنین) وتى ئه‌مه ره حمه تێكه له په‌روه‌ر دگارمه‌وه,هه ركاتیك به لینه كه ى په روه‌ردگارم هات ته ختى ده كات به لینى په‌روه ردگاریش حه ق و راسته.(98)
واتاى ائا یه ته كه ى (سوره تى (الانبیا)
(كاتیك( یاجوج و ماجوج )كرایه‌وه ,له هه‌مووبه رزای یه كى زه‌وى دێنه خواره‌و و به خێراى ده رِوَن(96)وه به ڵێنى حه ق و رِاستى خوا نزیك بووه وه ,ئاله‌و كاته دا واته له كاتى هاتنه خواره‌وه یاندا چاوى بىَ باوه‌ران ئه بڵه ق بووه بو سه‌ره‌وه,ده ڵین ماڵ ویرانى بوَ خوَمان به رِاستى بى ئاگابوین له هه ق,به ڵكو ئیمه زاڵم و سته‌م كاربووین(97)
((ذوالقرنين) له باسه كانى میژوودا)
له میژووى مروَڤایه تى دا باس وناو ئه‌م پادشا دادوه‌ره ,بوَ چونى جیاوازى له سه‌ر هه یه وه ناتوانرێت به ته‌واوه تى بزانرێت كام له م بوَ چونانه رِاسته,ئه‌وه ى زور به راستى سه لمینراوه پادشایه كى دادوه‌رو پیاو چاك بووه,وه خوداى گه‌وره زانست وتوانایه كى باڵاى پىَ به خشى وه له‌زه‌وى ناسى و شوینه‌واردا,وه‌رِوژهه لات و رِوژئاوا گه رِاوه به هوَى هوَكارێكه‌وه یان ئامرازێكه‌وه,
له ته فسیرى ( ئیبن كپیردا ) هاتوه له به شى 5 لاپه‌رِه(2189)دا
· پیاوێك پرسیارى(ژوالقرنین) له ئیمامى عه لى ده كات(ره زاى خوداى لى بیت)پى ى ده ڵێت چوَن توانیویه تى بچێته خوَر هه لات و خوَر ئاواكان,ئه‌ویش به زمانى خوى واته ئه‌و بیره ى ئه‌و سه‌رده‌مه ,وه لاَمى داوه ته‌وه پىَ ى ده‌ڵیت(سبحان الله,سخر السحاب, وقدرله الاسباب, وسگ له الید) واته پاكى و بىَ گه‌ردى بوَ خودا,هه‌ورى بوَ مسخر كراوه هوكارى بوَ ئاسان كرابوو ,ده سته‌لاَتى پىَ به خشرابوو)پیوویسته ئه‌وه مان یاد نه چێت كه له باسى (ده جال)یش دا هه ر به‌و شیوازه وه سفى ده كات,له كاتیكدا به پى ى هه ندیك زاناى سه‌ر ده‌م پىَ ده چیت (ده جال) گه شته‌كانى به ئامێریكى ئاسمانى بكات.
· (معاویه ى كورى ئه‌بوسوفیان) به (كعب الاحبار)ده ڵێت, گوایه توده ڵییت (ژوالقرنین) ولاَخه كه ى به ئه ستیره‌ى (سوره یا)ه‌وه به ستوته‌وه,كعب یش له‌وه لامدا ده لیت ئه گه رو ام وتبیت شتیكى سه یر نى یه,چه‌نكه خوداى گه‌وره ده فه رمووێت بوَ هه‌مووشتیك هوكارمان پىَ به خشى كه بیگاتىَ, كه‌واته كعب ئه‌و كات پیاوێكى زانابووه انیارى هه‌بوو له كتێبه ئاسمانى و نجومى یه كان وه برِواى وابوو كه (ژوالقرنین) تواناى هه‌بووه هاتوچوى نیوان ئه ستێره‌كان بكان.
· بوَ چونێكى تر هه یه ده ڵیت خوداى گه‌وره هه‌ورى پىَ داوه له نوورو رِو ناكى ,هه تا له شه‌ودا به و رِو ناكى یه, تىَ په‌ریت به تاریكى دا.
ناو ژیانى (ذوالقرنين)
ووشه‌ى (ذوالقرنين) واته (دوو شاخ)یانا (خاوه نى دووشاخ)
· به پى ى بوَ چونى (مقر بچ) وه فه‌رموده یه كى زه عیف یش هه یه كه ناوى(الێعب بن الحارپ)یان ێعب بن زى مرائد)وه له باسى هه ندێك له تابعین و هوَنراوه كوَنه كاند هاتووه,كه له پادشاكانى (یه‌مه‌نه) له‌وێوه چوه بو مه ككه‌و (خچر) ى پیاو چاكى بینیوه,وه گه شتوه به حه‌زره تى (ئیبراهیم و ئیسماعیل ره زاى خودایان لى بیت),وه ته‌وافى كردوه كردوه له گه ڵیانداو قوربانى كردوه له پێناوى خودادا,پادشایه تى هێزیكى زوَرى كردوه و شاره‌ه كانى ئازادكردوه له زور دارى و سه‌ر كه‌وتوو بوه له جه نگه كان,وه بریارى جه نگى له گه ڵ هیج گه لێك نه‌داوه تا پىَ ى رانه گه یاندبن,وه گه شتووه به رِوژ هه لات و رِو ژ ئاواى خوَر,گه یشتووه به زه‌ویه ك نه شاخى لىَ بوو ه نه دار گه لێكى له‌وىَ دوزیوه ته‌وه,ئه‌م گه له كه ئه‌و دوزینى یه‌وه له گه رماى هه تاو رایان ده كردوو ده چونه ناو ئاوه وه له كاتى خور هه لاَتن دا خویان ده شارده‌وه .
· تێبینى
( لیكو لینه وه له تفسیرى ئایه تیكى سورتى (الكهف) له لایه ن زانایانه‌وه
(حَتَّى إِذَا بَلَغَ مَطْلِعَ الشَّمْسِ وَجَدَهَا تَطْلُعُعَلَى قَوْمٍ لَّمْ نَجْعَل لَّهُم مِّن دُونِهَا سِتْراً (90)
واته (هیچ شتیك نى یى تیشكى خوَره كه یان له سه ر لاببات و دا یان بپوشێت)
· هه ندیك له زانیان ده ڵین مه به ستى ئه‌وه یه ئه‌م گه له هیچ جل و به رگیكیان له به ردانى یه.
· هه ندیك ده ڵین واته شوینكه یان ته‌خت بووه شاخ و دارو به‌ردى تیدا نه بوو كه‌سێبه‌ریان بوَ بكات.
· هه ندیك ده ڵین واته خانووماڵیان نه بووه كه بچنه ناوى .
· بوچونى (محمد متولى شعراوى بو چو نیكى جیاوازه,كه ماموستا (هاورى) پشتگیرى ده‌كات ده ڵیت پى ده چیت ئه‌مه یان نزیكتر بیت له راستى (محمد متولى)ده ڵیت (ئه‌و شته ى كه ده بیت به پوشاك وبه ربه ستى نه جل و به رگه‌وه نه خانوو به ره نه شاخ و داره به ڵكو ئه‌و پوشه‌ره ته نها تاریكاىى یه.
· له (سیره التیحان)ى ابى ریحان البیروتى و ابو جعفر (گبرى)دا گیراویه تى یه‌وه كه له روژانى ئیبراهیمدا ژیاوه و (خچر) قسه ى له گه ل كردوه و به پى روشتون و گه شتوون به (ئاوى ژیان).
· قرگبى له تفسیره كه ى دا ده ڵیت ناوى (مرزبان)ه
· ابن هشام ده لیت ئه سكه نده‌رى مه كدونى بووه
· *وه ئالوسى هه‌مان بو چونى هه یه له ته فسیره كه یدا وه به پشت به ستن به تیكراى ووته ى پیشینه‌كان.
· قوتابى یه كانى (ئه‌رستو)ش به‌ر گرى له بیره ده كه ن.
· وه (ئیبن كپیر)یش ده لیت ئه سكه نده‌ره چونكه (ژوالقرنین) له سه‌رده مى ئیبراهیم دا ژیاوه(علیه السلام).
· وه بو چونیكى تریش هه یه كه (ژوالقرنین) (ئه خناتوون) بیت.
· وه له كتیبى( اپبات الوێیه) دا هه ندیك ده لین كتیبى مه سعودى یه ,وه هه ندیك ده لین هى(ابو كلام ئازاد)ه كه باس له كتیبى زه‌رده شت ده كات ده لیت (فریدون) (ژوالقرنین)بووه واته كوردبوو كه مه به ست پى ى كاوه ی ئاسنگه ره.
· ماموستا (سه عیدى نوورسى) بو چونى خوى له سه رى هه یه .
· له كوَ تایدا بوَ چونیكى به هیزى شوینه‌وارى هه یه,كه فارسه كان ده ڵین ئه‌و پادشایه (كوَرش) (غورش) بووه‌وه به ڵگه یان بوو نى په یكه ر یكى كوَنى شاخدارو, هیڵكارى هه ڵكه نراوى نیوو دیواره كانه ,وه بوونى به ربه ستیكه به ناوى (به‌ربه ستى كورش),ده لین له خێزانیكى فارس بووه و وه ده سته لاتى هه بووه به سه‌ر سه‌رو ژووردا,وه هه ردوو ده وله تى بابل و ئاشورى یه كانى له ژێر ده ست بووه,وه توانى هه ردوو ده وڵه تى فارس بخاته ژێر یه ك ده سته لاَته وه‌له نزیكه ى سه ده ى شه شه مى پێش زاینى,
به پىَ ى ئه‌م بو چونه شوێنى به ربه سته كه له نیوان ده‌ر یاى (قه زوین )و ده ریاى ره شدایه له زنجیره چیاكانى قه‌وقاز دروستى كردووه,ئه‌م شوینه باكورو باشور جیاده كاته‌وه,
(ابوكلام ئازاد )له كتێبى( ئه‌رمه ن)ا ناوى ئه‌م دیواره ى هێناوه به(بهاك غورائى)(كابان غورائى (ممر غورش).
به لاَ م ئه م بوَچه نه‌ش شوینه‌وار ناسان پشتى پى نابه ستن, چونكه سیفه ته كانى ئه‌م به‌ر به سته جیاوازه له به‌ربه ستى , (ژوالقرنین) چونكه شاخى له نێواندا نى یه‌و وه ته نها به به‌رد دروست كراوه وه شوینه‌وارى ئاسن و مس ى تیدانى یه.
(ژوالقرنین) هه ر ده‌سته لاتداریك بیت, خواىگه‌وره خوى ئه‌و ده سته لاته ى پى به خشیوه, ئه‌وه‌ى زیاتر جىَ ى سه رسورمانه ئه‌وه یه بزانریت ئه‌و گه له واته (یاجوج ماجوج ) كى بوون وئیستا له كوى ده‌ژین .
(یاجوج و ماجوج) له میژوودا
هه ندێك له زانایان پىَ یان وایه كه مه به ست پىَ یان,ئه‌و میله تانه یه كه كه ئه‌مروَ دانیشتووى ولاَتى (چین و یابان و مه نغوَلیان)
وه‌پیشیان وایه ئه‌و به‌ربه سته ى كاتى خوى دروست كراوه هه ر ده كه‌وێته ئه‌و ناوچانه‌وه,
ته نانه ت سید (قگب) یش له ته فسیره كه دا واى بوَ ده چێت,وه پىَ ى وایه هه ر ئه‌و( مه غوَل وته ته ر)انه ن كه كاتى خوَى هێرشى كر ده سه ر ئیسلام,
ئیمامى (قرگبى)بوَ چونى هه ر به‌و شێوه یه,به لام ئه م بو چونا نه به پى ى كتبه كه ى (ماموَستا (هاورىَ) پێچه وانه‌ن,
چونكه به ربه سته كه ده كه نه‌وه و شورده بنه‌وه, ئه‌و فه‌رموده دریژه ى پیغه مبه‌ر(درودى خوداى لىَبیت )كه (ئیبن حجرو)(نواسى كورى سمعان ) مه سنه دیانه , ریوایه تى (مسلم)ه ێحیحه (4_2254) (4_2555) ژماره(2937)
له فه‌ر موده كه دا ده فه رمویت( كومه ڵیك خه لك له كاتى روداوه كانى روژى دوایدا دین بوَ لاى (عیساى كورى مه ریه م)علیه السلام,ئه‌م كوَمه له خواى گه‌وره پاراستوونى له ده جال,ئه‌و یش ده موو چاویان ده سرێت و باسى پله‌و پایه یان بو ده كات له به هه‌شتدا(له هه‌ردوو ریوایه ته كه دا ده فه‌رموویت ,له‌و كاته دا خواى گه‌وره وه حى بو (عیسا )علیه السلام ده نیریت ,له وفه رموده یه ى كه (نواس) ده یگیرِیته‌وه (خوداى گه‌وره پى ى ده لیت كه كو مه له به نده یه كى خوَمم (هیناوه ته ده ر) به لاَم له مه سنه دى (ئیبن حجر)دا ده ڵىَ كوَمه ڵه به نده یه كى خوَمم (هیناوه‌ت خوار)كه س توانا و ده سته ڵاتى شه ر ِكردنى نى یه له گه ڵیاندا,
ده فه رموویت له مه سنه دى (نواس) دا(قد اخرجت عباد لى لایدان باحد بقتالهم)
مه سنه دى (ئیبن حجر) دا(قد انزلت عباد لى لیدان لاحد بقتالهم)0
(ئه‌و به ڵگانه ى باس له (یاجو ج و ماجوج) ده كات كه (مروَڤ) بن )
ئه گه ر چى ئه م به ڵگانه باس له‌وه ده كات كه (یاجوج و ماجوج)له نه‌وه ى (ئاده م )ن به ڵا م سیفاته كانیان هیچ له گه ڵ سیفات و ره‌وشتى مروڤ دا یه ك ناگرێته وه ك له پاشدا ئاماژه ى پى ده كه ین,پىَ ده چیت كاریگه رى ئه‌و (ژینگه) یه ى كه تیایدان وه( كه ش و هه وا) سیفاته كانى گوَر ى بن.
· له (ئه بو هوره‌یره) وه كه فه رموده‌یه كى (زه عیف ) ه (فتح البارى به شى 5له لاپه‌رِه (7135) دا باسى كردوه ,وه ئیمام (ئه‌حمه‌د) دا به سه نه‌دیكى (ێحیح)دا كه (ترمزى) ریوایه تى كردوه له به شى 5 لاپه ره 8دا(ره زاى خودایان لى بیت له پێغه مبه ره‌وه (درودى خوداى لى بێت )ده یگیرنه‌وه).
(ولد نوح پلاپه,(سام یافپ وحام)وولد كل واحدمن هژه الپلاپه پلاپه,فولد سام العرب وفارس وروم,وولد یافپ الترك والسقالیه ویاجوج وماجوج,وولد حام القبگ والسودان والبربر)
واته (وولد یافپ الترك والسقالیه ویاجوج وماجوج ) له نه‌وه ى (یافپ)یافس كه ئه‌و یش نه‌وه ى (نوح )ه (تورك و سه قالیه‌و (یاجوج و ماجوج) ى بووه.
· به بوچونى (كعب الحبار)بیت كه بوَچونیكى ناموو جیاوازى هه یه ده لیت (یاجوج و ماجوج)ته نها له نه‌وه ى ئاده م دروست بوو ن به بى حه‌وا,به لام (ئیبن كپیر)له به شى 5 ى لاپه ره (2193) ده له ئه‌م قسه یه زور نامویه‌و به ڵگه ى ئه قلڵى له سه ر نى یه,
تێبینى
پیوویسته ئاماژه بكریت به‌وه ى له مروڤ دا (عیسا) ى كورى مریه م سه لامى خوداى لى بیت به‌و شیوه یه هاته دنیاوه,وه روژى دوایدا به ربه ره كانیان ده كات و به یه ك ده گه ن.
· عن ابو سعید خدرى رَه زاى خوداى لى بێت له پێغه مبه‌ره‌وه ده یگیرێته‌وه (درودى خوداى لى بێت)كه فه رموویه تى (خوداى گه وره به ئاده‌م ده فه‌رموویت (سه لامى خوداى لى بیت,ئه ى ئاده م ئه ویش ده لىَ به لىَ بوَ فرمانت وه خێریش له سه ر ده ستى خودایه ,ده فه‌رمووێت ئه‌وانه ى كه ده نێریت بو ئاگر جیایان بكه ره‌وه ,ئه‌ویش ده ڵیت نیردراوه كانى ئاگر كێن؟ده فه‌رمووێت له هه‌موو هه زاریك نوَسه دو نه‌وه‌دو نوَ,
· له‌و كاته دا مندال سه رى سپى ده بیت و ئافره تى سك پر سكه كه ى داده نیت,وه خه لكى سه رخوش ده بن هیچیان سه‌ر خوشى مه ى نین,له پاشدا هاوه لان له پیغه مبه ریان پرسى(درودى خوداى لى بیت) جا كام له ئیمه له و نه فه‌ره بین,پى ى فه رمون مژده بیت بو ئیوه ,له ئیوه یه ك له (یاجوج ماجوج)هه زار)ئه‌مه ش ئاماژه یه به وه ى كه له نه‌وه‌ى (ئاده م) ن چونكه خوداى گه‌وره به (ئاده م) ده ڵیت)وه له زوَر ى ژماره یان وخراپى و فاسدیان.(رواه ێحیح بخارى(6-382)له فتح البارى .
(سیفاته كانى (یاجوج ماجوج)
به پى ى فه رموده كانى (پیغه مبه ر(درودى خوداى لى بیت ئه م سیفاتانه یان هه یه
1_ده مو چاویان پان ه‌و چاویان بچوكه و ته‌پڵه سه ریان سپى یه.
2_ئه‌و چه‌م و رِو بارانه ى دێته رِێیان ئاوى تیدا ناهێلن وه وشكى ده كه ن.
3_هیچ كام له(یاجوج ماجوج) نامرێت هه تا هه زاركه س له وه چه ى خوَى به جى ده هیڵَیت.
تێبینى_
(پى ده چێت یان ته مه نیان زوَر بێت,یان ماوه ى مندا ڵ بونیان كورت بێت,یان به یه ك جار منداڵ بون منداڵى زوَریان ببێت.
4_هه ر هه موویا ن یه ك مرد وه به یه ك جار ده‌مرن به هوى كر مێكه‌وه له پشتى سه ریانه‌وه دروست ده بێت,
وه باڵنده یه ك خوداى گه‌وره ده ى نێرێت له ملى (حوشتر)ده چیت لاشه كه یان كه بوَ گه نه هه ڵده گرێت بوَشوێنێكى نادیار.
5_پاش مردنیان ئاژه ڵ و مه رِو مالاَت گوَشته كه یان ده خوَن وه پى ى قه ڵه‌و ده بن.
6_په‌لامارى مروڤ ده ده ن و ده یخوَن ,مروڤه كان له قه ڵا كاندا خویان حه شار ده ده ن.
ئه‌مانه پێكهاته ى له شیان جیاوازه,له چاو مروڤى سه‌ر زه‌وى سیفات و تایبه تمه‌ندیتى خویان هه‌یه.
(بوچونیكى ترى نوىَ ى به لگه دار)
( یاجو ج و ماجوج) له هه‌ساره یه كى ترن شوینیان سه رزه‌ى نى یه.
به پىَ ى بوَ چونى نووسه رى كورد و بانگخوازى ئیسلام به رێز (ماموستا(هاورى محمد امین)پىَ ى وایه ئه م بونه وه‌ره یان ئه م مروڤانه له سه ر زه وى نین,وه به ڵگه ى به هێزى له قورئانى پیروز دا هیناوه.
پىَ ى وایه (ووشه ى (فَڕَتْبَعَ سَبَباً)وه وشه ى (سبب )و (اسباب)له سه‌ر جه م ته فسیرى سوره‌ته كانى ترى قورئاندا دا به‌و واتا یه ده‌وترێت (كه باس له ریگاكانى ئاسمان یان ده رگاكان ده كات ,یا هه ر هوَكاریككه بتوانیت پى ى بگه یته ئاسمانه كان,بویه پىَ ى وایه له م سوره ته شدا هه ر به م واتایه دێت واته ئه‌و به ربه سته له‌وىَ یه ,ئه و سوره تانه ى باسى رێكاكانى ئاسمان ده كه ن.
سوره (كهف)84,سوره (غافر)_36 ,37,سوره(بقره)166سوره (حج)15)
وه له ئاماژه ى بو ئایه تى
(حَتَّى إِژَا فُتِحَتْ ێڕْجُوجُ وَمَڕْجُوجُ وَهُمْ مِنْ كُلِّ حَدَبٍ ێنْسِلُونَ)( الڕنبیاء: 96
وَاقْتَرَبَ الْوَعْدُ الْحَقُّ فَإِژَا هِێ شَاخِێَه‌ٌ ڕَبْێَارُ الَّژِینَ كَفَرُوا ێا وَیْڵنَا قَدْ كُنَّا فِی غَفْڵه‌ٍ مِّنْ هَژَا بَلْ كُنَّا ڤَالِمِینَ (97)
واته (كاتێك( یاجوج و ماجوج )كرایه‌وه ,له هه‌مووبه رزای یه كى زه‌وى دێنه خواره‌و و به خێراى ده روَن(96)وه به ڵینى حه ق و رِاستى خوا نزیك بووه وه ,ئاله‌و كاته دا واته له كاتى هاتنه خواره‌وه یاندا چاوى بى باوه‌ران ئه بله ق بووه بو سه‌ره‌وه,ده ڵین ماڵ وێرانى بوَ خوَمان به راستى بى ئاگابوین له هه ق,به ڵكو ئیمه زاڵم و سته‌م كاربووین(97)
(بى باوه ره كان سه یرى سه ره‌و ده كه ن)واته له سه‌ره‌وه داده به زن
· له فه‌رمووده كه ى( ئیبن حجر)دا ده لیت:كه پیشتر باس كرا
دا(قد انزلت عباد لى لیدان لاحد بقتالهم)
كوَمه ڵه به نده یه كى خوَمم (هێناوه‌ت خوار)
له ته فسیرى ( ئیبن كپیردا ) هاتوه له به شى 5 لاپه‌رِه(2189)دا
· پیاوێك پرسیارى(ژوالقرنین) له ئیمامى عه لى ده كات(ره زاى خوداى لى بیت)پى ى ده ڵێت چوَن توانیویه تى بچێته خوَر هه لات و خوَر ئاواكان,ئه‌ویش به زمانى خوى واته ئه‌و بیره ى ئه‌و سه‌رده‌مه ,وه لاَمى داوه ته‌وه پىَ ى ده‌ڵیت(سبحان الله,سخر السحاب, وقدرله الاسباب, وسگ له الید) واته پاكى و بىَ گه‌ردى بوَ خودا,هه‌ورى بوَ مسخر كراوه هوكارى بوَ ئاسان كرابوو ,ده سته‌لاَتى پىَ به خشرابوو)پیوویسته ئه‌وه مان یاد نه چێت كه له باسى (ده جال)یش دا هه ر به‌و شیوازه وه سفى ده كات,له كاتیكدا به پى ى هه ندیك زاناى سه‌ر ده‌م پىَ ده چیت (ده جال) گه شته‌كانى به ئامێریكى ئاسمانى بكات.
· (معاویه ى كورى ئه‌بوسوفیان) به (كعب الاحبار)ده ڵێت, گوایه توده ڵییت (ژوالقرنین) ولاَخه كه ى به ئه ستیره‌ى (سوره یا)ه‌وه به ستوته‌وه,كعب یش له‌وه لامدا ده لیت ئه گه رو ام وتبیت شتیكى سه یر نى یه,چه‌نكه خوداى گه‌وره ده فه رمووێت بوَ هه‌مووشتیك هوكارمان پىَ به خشى كه بیگاتىَ, كه‌واته كعب ئه‌و كات پیاوێكى زانابووه انیارى هه‌بوو له كتێبه ئاسمانى و نجومى یه كان وه برِواى وابوو كه (ژوالقرنین) تواناى هه‌بووه هاتوچوى نیوان ئه ستێره‌كان بكان.
(خوداى گه‌وره ش له هه‌موان زاناتره)
11-12-2010
(زو ل قه‌رنه‌ین و یاجوج و ماجوج ) له قورئاندا
حالت خطی
