عاشقانه های شاهنامه

[رزیتا]

داستان شوریده‌گی و دل‌داده‌گی این دو از این‌جا آغاز می‌شود که بدون دیدار یک‌دگر، مهر و عشق در جان‌شان می‌نشیند. رودابه راز دل باختن خود را به زال، با ندیمه‌های خویش باز می‌گوید و راه می‌جوید:
که من عاشق‌ام هم‌چو بحر دمان / از او بر شده موج تا آسمان
ندیمه‌گان که نماینده‌گان نسل کهنه و محافظه‌کارند، او را نهیب می‌زنند که زال پرورده‌ی سیمرغ است و رودابه را با چنین زیبایی هم‌سری دیگر سزاست، اما رودابه‌ی جوان و دلیر و گستاخ و عاشق، گل‌بانگ عاشقانه در می‌ افکند که:
چو رودابه گفتار ایشان شنید / چو از باد آتش دل‌اش بر دمید
ولی بر سر راه عشق، بسیار کسان و خسان ایستاده‌اند: اندیشه‌های کهنه، مال و ثروت، ایل و تبار، نژاد و دین. مهراب از تبار ضحاک و زال از یلان ایران زمین است. زال اما پهلوان عشق است. او این همه را نادیده گرفته و آرزوی دیدار رودابه را در سر پرورده و برای دست‌یابی به آن راهی بارگاه دل‌دار می‌شود. زال در دامان البرز و بر بال سیمرغ پرورش یافته است. زال نماد آزاده‌گی و خرد و دلیری‌ست. زال پدر عشق و دانایی‌ست.
رودابه از باروی کاخ زال را می‌بیند و:
کمندی گشاد او ز سرو بلند / که بر مشک زانسان نپیچد کمند
و از زال می‌خواهد که گیسوی او را چون کمندی گرفته و از ایوان قصر بالا رود. پهلوان بر گیسو بوسه زده و به راه خویش و با افکندن ریسمانی به بام بر می‌آید. شگفتا دعوت رودابه! شگفتا عشق! شگفتا دل‌آوری و دانایی رودابه!
در آن شب زیبا، عشق بال می‌گشاید و بر بام کاخ ستاره می‌بارد. حماسه و عشق در هم می‌آمیزد و صحنه‌یی باشکوه در شاه‌نامه آفریده می‌شود: عشق‌بازی رودابه و زال.
اما به گمان‌ام برخی بیت‌ها در این‌جا به شاه‌نامه افزوده شده و آن این است که در آن نیمه‌شبان و در آن جهان سراسر زیبایی، ناگهان رودابه و زال بدین فکر می‌افتند که رابطه‌ی آن‌ها باید قانونی و شرعی باشد و در جست‌وجوی موبدی بر می‌آیند تا بر این عشق نوری بتاباند. این ماجرا به همین شکل در داستان تهمینه و رستم نیز تکرار شده است.
شگفتا که نخست به شاه خبر می‌دهند و سپس موبدی را در آن نیمه شب می‌یابند و هنوز هم‌چنان نیمه‌شب است. کسی که داستان شرعی کردن این عشق را به شاه‌نامه افزوده، از یاد برده است که زمان می‌گذرد و پرده‌ها بر می‌افتد.
به هر روی، سام آن‌گاه که از شیدایی فرزند آگاه می‌شود، موبدان را فراخوانده و آینده‌ی چنین عشقی را از ایشان جویا می‌شود و آنان نیز مژده می‌دهند که از این پیوند یل نام‌آوری زاده می‌شود . سام نیز موافقت خود را با ازدواج زال و رودابه اعلام می‌دارد. زال زنی را با هدایای فراوان سوی رودابه می‌فرستد تا پیغام موافقت سام را با ازدواج آن دو به او رساند. زن در بازگشت با سیندخت روبه‌رو شده و سیندخت به او بدگمان شده و به سوی دختر می‌شتابد.
به رودابه گفت ای سرافراز ماه / گزین کردی از ناز بر گاه چاه
داستان شیدایی زال و رودابه به مهراب می‌رسد و او را خشم‌گین می‌سازد. سیندخت برای آرام کردن مهراب به وی می‌گوید که سام به این پیوند رضایت داده است. سیندخت مژده به دختر برده و از او می‌خواهد که پیرایه‌هایی که هدیه زال است، از سر و دست بگشاید و پیش پدر رود، چراکه بیم آن می‌رود مهراب این کار وی را حمل بر گستاخی کند، ولی رودابه شیدایی خویش را نهان نمی‌دارد. چونان ماده پلنگی به سوی ماه گردن می‌کشد و بر آن نیست تا راز عشق نهان دارد:
بدو گفت رودابه: پیرایه چیست / به جای سرمایه بی‌مایه چیست ...
به پیش پدر شد چو خورشید شرق / به یاقوت و زر اندرون گشته غرق
مهراب این داستان را دسیسه‌یی از سوی منوچهر و سام برای دست یافتن بر کابلستان قلم‌داد کرده و از سوی دیگر از جنگ با شاه ایران می‌هراسد. پس برای رهایی از این درگیری، سیندخت و رودابه را به مرگ تهدید می‌کند تا شاید بدین ترتیب خود را از این شرایط نجات دهد، اما سیندخت نیز شیرزنی‌ست. بانگ بر می‌دارد که با خرد و دانایی همه‌ی مشکلات از میان بر خواهد خاست.
سیندخت از جمله زنان خردمند و فداکار شاه‌نامه است که با خردمندی از بروز جنگ میان شاه کابل و سپاه ایران جلوگیری می‌کند. مهراب با رفتن سیندخت به سوی سام و صحبت با وی موافقت می کند