تغذیه با دی اکسید کربن

[رزیتا]

مقدار دي اكسيد كربن موجود در هوا 0.03درصد و يا حدود 300پي پي ام مي باشد. (هر ميليون كيلوگرم هوا داراي 300كيلوگرم دي اكسيد كربن مي باشد ) در مناطق صنعتي , باتلاقي و بستر رودخانه ها حدود 400پي پي ام و در برخي مناطق 200 پي پي ام است . مقدار دي اكسد كربن موجود در هوا براي فتوسنتز كافي است. كمبود دي اكسيد كربن : در زمستان به علت مسدود بودن گلخانه , تبادلات هئاي داخل گلخانه با محيط بيرون به حداقل مي رسد و در ساعات آفتابي روز دي اكسيد موجود در فضاي گلخانه توسط فرآيند فتوسنتز از هوا گرفته شده و مقدار آن در گلخانه بسته مرتب كم مي شود (كمتر از 200 پي پي ام ) كه باعث كاهش فتوسنتز و توقف رشد مي شود . يك برگ آفتابگردان در حال رشد , مي تواند 2,4 متر در مدت يك ساعت مصرف كند . ميزان دي اكسيد كربن موجود در گلخانه بسته در عرض چند ساعت مي تواند به نقطه بحراني خود برسد ( پايين ترين حد ممكن ) و باعث بازماندن از رشد شود

مقدار بحراني دي اكسيد كربن 125- 25 پي پي ام است . ادامه كمبود دي اكسيد كربن باعث طولاني شدن دوره كشت و كاهش كيفيت محصول مي شود.

ميزان دي اكسيد كربن موجود در خاك بين 2500 - 2000 پي پي ام متغير است . منبع توليد اين گاز در خاك تجزيه مواد آلي خاك و تنفس ريشه مي باشد . دي اكسيد كربن از ميان ذرات خاك انتشار مي يابد . اين گاز با آب تركيب شده و تبديل به كربنات و بي كربنات پتاسيم و منيزيم مي شود . وجود دي اكسيد كربن در خاك با كم كردن ميزان اكسيژن خاك موجب كاهش رشد گياه مي شود . زهكشي ضعيف و غرقاب شدن خاك باعث كاهش ميزان اكسيژن و افزايش دي اكسيد كربن خاك مي شود .

تزريق دي اكسيد كربن : افزايش غلظت دي اكسيد كربن تا ميزان 1500 – 1000 پي پي ام براي اكثر گياهان مفيد است . البته افزايش دي اكسيد كربن در فتوسنتز بستگي به ساير عوامل موثر در فتوسنتز دارد . غلضت بالاي دي اكسيد كربن براي گياه سمي است و باعث كاهش عملكرد كلروزه شدن( بين رگبرگ ) و نكروزه شدن برگ مي شود . سطح آستانه دي اكسيد كربن در گياهان مختلف متفاوت است . مثلادر گوجه فرنگي 2200 و در خيار 1500 پي پي ام مي باشد . در كاهو تزريق 1600 پي پي ام دي اكسيد كربن باعث 31 درصد افزايش محصول و 20 درصد زود رسي مي شود . در گوجه فرنگي تزريق 1000پي پي ام باعث 48 درصد و در خيار تزريق 1000پي پي ام دي اكسيد كربن باعث 33 درصد افزايش عملكرد مي شود .

وقتي دستگاه هاي تهويه به اندازه 5 سانتي متر باز باشند و يا پنكه هاي خنك كننده كار كنند ميزان دي اكسيد كربن داخل گلخانه به اندازه محيط آزاد است (حدود 300 پي پي ام ) . در مناطق گرم , در جايي كه براي خنك كردن گلخانه دستگاه هاهي خنك كننده در تابستان به طور مداوم كار مي كنند . تزريق دي اكسيد كربن لازم است. وقتي تزريق دي اكسيد كربن در زمستان انجام مي شود رشد گياهان و نياز كودي نسبت به حالت عادي افزايش مي يابد .

زمان تزريق دي اكسيد كربن : تزريق دي اكسيد كربن در تمام طول روز از طلوع آفتاب تا يك ساعت قبل از غروب صورت مي گيرد . زمان تزريق به موقعيت گلخانه و عرض جغرافيايي هم بستكي دارد و در فصل هاي پاييز و زمستان صورت مي گيرد . اين عمل معمولا در اواخر شهريور يا اوايل مهر تا اواسط فروردين – اواسط ارديبهشت انجام مي شود . در زمان تزريق بايد كليه دستگاه هاي تهويه و هواساز و خنك كننده خاموش باشد و در يچه تهويه كمتر از 5 سانتي متر باز باشد .

منابع توليد دي اكسيد كربن : دستگاه مولد دي اكسيد كربن قادر به توليد 1500پي پي ام در مساحت 465متر مربع مي باشد . سوخت دستگاه مولد نقتي مايع , گاز , پروپان , نفت سفيد و .... است . دستگاه را معمولا از سقف آويزان مي كنند . دي اكسيد كربن در دماي پايين به صورت منجمد است كه به آن يخ خشك مي گويند . دي اكسيد كربن تحت فشار به صورت مايع است كه گران قيمت است .

كمپوست , CO2 و گلخانه : توجه به بعضي از ويژه گي هاي مربوط به مواد آلي كمپوست و ميزان CO2 در هواي گلخانه مي تواند مفيد باشد . وقتي كمپوست با خاك مخلوط مي شود CO2 و گرما توليد مي شود . هنگامي كه كپه هاي كمپوست تجزيه مي شوند دماي آن ها به سهولت به بيش از 38 درجه سانتي گراد خواهد رسيد كه ين امر مي تواند حتي به گرم شدن گلخانه در زمستان نيز كمك كند .