قاله مه ره....

[behnam5555]

قادر عبدالله زاده معروف به "قال مه‌ره" از 11 سالگی "شمشال" ‌می‌نواخت و هرگز این ساز فلزی زرد رنگ را از خودش دور نکرد .

به گزارش خبرنگار مهر،


قادر عبدالله زاده معروف به "قال مه‌ره"( یا قاله مه ره) اهل روستای "کولیجه" از توابع شهرستان "بوکان" بود ؛ او سازش را که بیش از 140 سال قدمت داشت روزها در آستین لباس کردی‌اش و شب‌ها زیر

بالشش می گذاشت و در باره این ساز می گفت :

"ما از بچگی با هم بزرگ شدیم و گاهی وقت‌ها با هم صحبت می‌‌کردیم!
او در باره خرید سازش می‌‌گفت : عاشق شِمشال سید شده بودم. چند بار رفتم پیشش و پیشنهاد خرید شِمشالش را دادم ولی قبول نکرد.

پس از مدتی مریض شد و مرد، من هم شِمشالش را از پسرش با یک رأس گوسفند که آن زمان 5 قِران قیمت داشته معاوضه کردم.
قادر عبدالله زاده هیچ‌ استادی نداشت، او می گفت ورودش به عالم هنر از یک خواب شروع شده است ؛"...

فصل پاییز بود. بچه بودم. مهمانی یکی از فامیل‌‌هایم دعوت شده بودیم. برادرم و دو نفر دیگر از بستگانم شِمشال می‌زدند.
می‌خواستم شِمشال بزنم ولی مثل آنها نمی‌‌توانستم.
آنها هم مرا بیرون کردند و من هم گریه کنان به سمت خانه گِلی‌مان دویدم و تا آنجایی که ‌توانستم گریه کردم و همانجا خوابم برد.

یک نفر آمد به خوابم و گفت :


عبدالقادر، عبدالقادر، پاشو، از بس گریه کردی حوصله خدا رو هم سر بردی، برو و شِمشال بزن. وقتی از خواب بیدار شدم، شروع کردم به نواختن شِمشال.
دیگر قادر دیروز نبودم و کسی حریف من نبود..."
خانه یک طبقه قاله مه‌ره در کوچه‌ای بُن بست و خاکی در حاشیه شهر بوکان قرار داشت. وی هر روز صبح ساعت 9 با عصایی که در دست داشت به خیابان "کهنه" شهر که جنوبی‌ترین شهر استان آذربایجان غربی است، می‌‌رفت و تا ظهر به گشت زنی در خیابان‌های اطراف خانه‌اش می‌پرداخت و شِمشال می‌‌زد.

عصر‌ها نیز به قهوه خانه‌های "ملا عباس"، "ره‌حمانه چوُر" و "حاجی محمد" که در میدان کوچکی که در آن گندم و جو خرید و فروش می ‌کنند، می‌رفت و برای مردمی که اکثرشان بیشتر از 50 سال سن داشتند، ساز می‌زد.

قاله مه‌ره در دوران نوجوانی و جوانی چوپان بود ولی بقیه عمرش را برای مردم کوچه و بازار شِمشال زده است و تنها راه کسب درآمدش هم نی زنی بود و از این راه امرار معاش می‌کرد.

او حتی روز‌های جمعه به غار "سهولان" شهر مهاباد می‌رفت تا ساز بزند .
قادردر بسیاری از مناطق کردنشین از شهرت بسیار برخوردار بود البته او تنها همدم و دوست خود را شمشالش می‌دانست و به شوخی می‌‌گفت:

همیشه با هم خوابیدیم. از بچگی با هم بزرگ شدیم. گاهی وقت‌ها با هم صحبت می‌‌کنیم و گپ می‌‌زنیم. یه حرف‌هایی می ‌زنه که آدم تعجب می‌‌کند. خیلی هم پررو شده است!

عبدالله زاده نزدیک 20 سال پیش ازدواج کرد و حاصلش دو پسر دوقلو به نام ‌های احمد و محمد است؛ پسرهایی که هیچ کدام راه پدرشان را ادامه نداده‌‌اند.

قاله مه‌ره با آنکه سواد خواندن و نوشتن نداشت، بیشتر آهنگ ‌های ترانه‌هایش را خودش درست می‌کرد و بیش از 170 "مقام" را از حفظ بود؛ مقام یا ترانه از انواع شیوه‌های موسیقی کردی است که مهم‌ ترین ویژگی آن، توجه به سوز درون، شکایت و زاری است و با موسیقی مقامی عرب، ایرانی و ترک (خاورمیانه) تفاوت زیادی دارد.

وی چند سال پیش به دعوت جلال طالبانی رئیس جمهور عراق، 20 روز به کردستان عراق سفر کرد تا در آنجا ساز بزند.

بنا به وصیت قال مه‌ره بعد از مرگش، شِمشالش که او بیش از 80 سال است با آن زندگی کرده، به موزه شهر اربیل در کردستان عراق هدیه داده می‌شود.

چون قديمي بوده و از نياکانان کرد بر جاي مانده و به دست قاله رسيده است و قدمت آن به حدود 150 سال قبل مي‌رسد.