[رزیتا]

حق شناس به دیدار حق شتافت

علی‌محمد حق‌شناس درگذشت!

علی محمد حق‌شناس مترجم ادبی و زبانشناس برجسته ظهر جمعه 10 اردیبهشت سال 1389 در تهران درگذشت.

به گفته دختر زنده‌یاد حق‌شناس این اتفاق ساعت 12 روز جمعه 10 اردیبهشت و به هنگامی که به دلیل عود شدن بیماری او را در بیمارستان پیامبران تهران بستری کرده بودند رخ داد.
آواشناسی (انتشارات آگاه)، فرهنگ انگلیسی به فارسی هزاره (انتشارات فرهنگ معاصر)، تاریخ زباشناسی (ترجمه)


، نوشته‌ روبینز (نشر مرکز)، تاریخ زبانشناسی (ترجمه) نوشته‌ پیتر سورن (انتشارات سمت)، مکاتب زبانشناسی نوین در غرب (ترجمه) نوشته‌ پیتر سورن (انتشارات سمت) و مجموعه مقالات ادبی زبانشناختی (انتشارات نیلوفر) از جمله آثار استاد حق‌شناس هستند.

نگاهی به زندگی و آثار علی‌محمد حق‌شناس

علی‌محمد حق‌شناس در 30 سال گذشته در كسوت فرهنگ‌نویس، مترجم، نویسنده و منتقد دقیق و نوآور ظاهر شده بود و تلاش می‌كرد نوشته‌هایش سبكی آكادمیك و خلاقانه داشته باشد.

خبرگزاری فارس : علی‌محمد حق‌شناس سال 1319 در شهرستان جهرم متولد شده بود و در دانشگاه تهران و لندن در دو رشته ادبیات فارسی و زبان‌شناسی تحصیل كرده بود.
آنچه از 10 سال گذشته به اعتبار و شهرت او در محافل علمی افزوده بود تألیف فرهنگ انگلیسی فارسی معروف به «هزاره» بود كه براساس شیوه‌های زبان شناسی نو تألیف شده بود.
حق‌شناس برای تألیف این فرهنگ حدود 16 سال با همكاری چند تن از بهترین شاگردانش تلاش كرده بود.
«فرهنگ معاصر هزاره» برخلاف بسیاری از دیگر فرهنگ های انگلیسی ـ فارسی از مدخل ها و اصطلاحات امروزی دنیای انگلیسی زبان تشكیل شده بود.
استفاده حق شناس و همكارانش از معادل‌های دقیق فارسی برای مدخل‌ها و اصطلاحات انگلیسی نشان از تسلط و دقت آنها از زبان و ادبیات فارسی داشت.

این استاد دانشگاه تهران در كنار مطالعات زبان شناسی وقت زیادی از عمر خود را به مطالعه رمان ها و آثار ادبی مهم جهان اختصاص داد.
ترجمه كتاب‌هایی مانند «تولستوی» و «رمان به روایت رمان» از جمله آثاری هستند كه علاقه او را به حوزه رمان و داستان نشان می‌داد.
او با ترجمه كتاب «رمان به روایت رمان» تلاش كرد عناصر و دیدگاه‌های رمان را از زبان


نویسندگان مهم جهان به علاقمندان ادبیات داستانی در ایران بیاموزد.
حق‌شناس همچنین در 20 سال گذشته نقدهای تأثیرگذاری نیز در نشریات ایران منتشر كرد.
او در اوایل دهه 80 با نوشتن نقدی بر رمان «عادت می ‌كنیم» كه در مجله «نگاه نو» منتشر شد به ستایش نثر و سبك داستان‌نویسی زویا پیرزادپرداخت.
از نقدهای دیگر او طرح اشكالات متعدد به كتاب «زبان باز» نوشته داریوش آشوری بود.
حق شناس سال 87 درباره این كتاب آشوری گفته بود «زبان آشوری گرفتار نوعی خودشیفتگی و خودمشغولی است و سبك نگارش او در خور این كتاب علمی نیست.»
آنچه در میان همه نوشته‌های حق‌شناس به چشم می‌خورد تلاش او برای نوشتن و خلق آثاری روشمند براساس شیوه های آكادمیك بود.


مرتضی کاخی در گفتگو با مهر:

دکتر حق شناس فرصتی مغتنم برای فرهنگ ایران‌زمین بود

دکتر کاخی با اشاره به اینکه وجود شخصیت دکتر حق شناس فرصتی مغتنم برای فرهنگ و ادب ایران زمین بود خاطرنشان کرد: درگذشت ایشان از جمله فقدانهایی است که به این سادگی جبران نمی‌شود.

دکتر مرتضی کاخی در مورد شخصیت علمی و ویژگی‌های اخلاقی مرحوم دکتر حق شناس به خبرنگار مهر گفت:خبر درگذشت مرحوم دکتر حق شناس، خبری جانگداز برای جامعه ادبی و فرهنگی ما به شمار می‌رود. با شنیدن خبر درگذشت ایشان به این فکر فرو افتادم که چطور ممکن است شخصی با چنین تشخص علمی و با این نیازی که فرهنگ امروز ما و حوزه زبان شناسی به اشخاصی چون ایشان دارد جایگزین آکادمیک داشته باشد.

وی تصریح کرد: در حوزه زبان شناسی تعداد اندکی مثل ایشان وجود دارند که کارهای مربوط به این حوزه را شروع و دنبال می‌کنند. دکتر حق شناس یکی از ستارگان این آسمان علمی بود که به چنگال بی رحم مرگ می‌افتد.
نویسنده کتاب "باغ بی برگی" تأکید کرد: رشته زبان‌شناسی رشته‌ای نیست که بتوان در همه جا آموخت و همه بتوانند آنرا مانند بسیاری از

رشته‌های علمی فراگیرند و تدریس کنند. این رشته مستلزم آشنایی با حوزه‌های مختلف علمی و ادبی چون ادبیات، واژه‌شناسی و فقه لغت(etymology) یعنی شناخت ریشه کلمات و تطور کلمات در تاریخ 2500 ساله زبان فارسی که به صور پهلوی و اشکانی دارد، است. باید توجه داشت این شکافتن و بررسی ریشه کلمات به صورت حدس و گمانی نیست بلکه به صورت علمی صورت می‌گیرد.
وی افزود: شایسته بود که بعد از او جانشینانی شایسته برای او وجود می‌داشت که راه او را با دستی گشاده‌تر و امکانات بیشتر دنبال می‌کردند. در این حوزه اشخاصی چون دکتر حق شناس هسته‌ها را بنا گذاشتند که بایست توسط افراد دیگر دنبال شود.
این استاد دانشگاه در ادامه افزود: وجود ایشان فرصت مغتنمی در این بخش از فرهنگ، ادبیات و زبان شناسی به شمار می‌رفت. درگذشت ایشان از جمله فقدانهایی است که به این سادگی جبران نمی‌شود و تا شخصی بیاید و این فقدان را جبران کند و راهنمای صالح و جایگزین آکادمیک و علمی بر اساس روشهای جهان امروز و معمول باشد، زمان می‌برد.
کاخی در پایان خاطر نشان کرد: آرزو دارم از طریق این اساتید کسانی تربیت شده باشند که بتوانند جانشین آکادمیک برای اشخاصی چون مرحوم دکتر حق شناس باشند تا این نهال تازه فرهنگ را در این بخش بتوانند به درختی تناور تبدیل کنند و یار و مددکار این حوزه باشند.


بقایی در گفتگو با مهر:


اعتبار علمی دکتر حق‌شناس کم‌نظیر است

عضو هیئت علمی پژوهشگاه تعلیم و تربیت با اشاره به اینکه دکتر حق شناس یکی از چهره‌های برجسته فرهنگ معاصر ایران به شمار می‌رفتند گفت: نام ایشان آنقدر مورد اطمینان اهل مطالعه بود که نامش را بر هر کتابی می‌دیدند بی‌تأمل آن کتاب را خریداری می‌کردند.

دکتر محمد بقایی (ماکان) در گفتگو با خبرنگار مهر در مورد شخصیت علمی مرحوم دکتر محمد علی حق شناس گفت: دکتر حق شناس یکی از چهره‌های برجسته فرهنگ معاصر ایران در حوزه ادبیات و تحقیق به شمار می‌رفت و شاگردان برجسته زیادی را تربیت کردند که هر کدام از آنها چهره‌های بارزی در همان فعالیت فرهنگی خودشان به شمار می‌روند.
این اقبال‌پژوه معاصر در ادامه خاطر نشان کرد: نام ایشان آنقدر مورد اطمینیان اهل مطالعه بود که اسم ایشان را بر هر کتابی که می‌دیدند بی‌تأمل آن کتاب را خریداری می‌کردند.
وی افزود: امروز بسیاری از تحقیقاتی که در حوزه ادبیات می‌بینیم در کتابنامه‌ها و پانویس‌ها ارجاع به کتابهای ایشان دیده می‌شود که مؤید آن است که این مرد فرزانه و پر کار مورد توجه اهل تحقیق بوده و توانسته توجه محققان و پژوهشگران نه تنها ایرانی بلکه خارجی را نیز به خود جلب کند.
بقایی تأکید کرد: شگفتی من از شنیدن خبر درگذشت دکتر حق شناس این است که بنده چند ساعتی است که از یک سفر فرهنگی خارج از کشور به ایران بازگشتم و شگفت اینکه در آنجا ضمن اینکه درباره شعر فارسی سخنرانی داشتم ذکر خیری هم از دکتر حق شناس به عنوان یکی از پژوهندگان برجسته و قابل اطمینان در حوزه ادب فارسی کرده بودم.
این استاد دانشگاه در پایان خاطر نشان کرد: ضایعه از دست دادن این چهره‌ها پیش از آن که به سن و سال و بیماری جسمی مربوط بشود بیشتر به سبب تألمات و نارحتی‌های روحی است و در سالهای اخیر ضایعه‌هایی از این نوع که خبرش را می‌شنویم سر در همین مسأله مهم دارد.



پیکر استاد حق‌شناس دوشنبه تشییع می‌شود

پیکر زنده‌یاد علی‌محمد حق‌شناس زبانشناس و استاد بازنشسته دانشگاه تهران روز دوشنبه به سمت کلاردشت تشییع می‌شود.

اَشلینگ حق‌شناس تنها فرزند زنده‌یاد علی‌محمد حق‌شناس در گفتگو با خبرنگار مهر با اعلام این خبر گفت: با اینکه پدرم در جهرم به دنیا آمده اما وصیت کرده او را در کلاردشت به خاک بسپاریم و ما هم بنا به وصیت شفاهی او پیکرش را در گورستان این شهر به خاک خواهیم سپرد.
وی افزود: مراسم تشییع استاد حق‌شناس ساعت 8 صبح روز دوشنبه 13 اردیبهشت‌ماه از جلوی بیمارستان پیامبران تهران واقع در خیابان آیت‌الله کاشانی، بلوار ابوذر جنوبی، جنب پارک میعاد شروع و پیکر او به سمت کلاردشت تشییع و در قبرستان "بنفشه‌ده" به خاک سپرده می‌شود.
در روزهای اخیر ژاکلین حق‌شناس همسر ایرلندی این استاد ایرانی به همراه دختر اَشلینگ حق‌شناس بر بالین وی در بیمارستانهای آراد و پیامبران تهران بودند.