تعریف سلامت
تعریف سلامت (Health)
سلامت مفهوم وسیعی دارد و تعریف آن تحت تاثیر میزان آگاهی و طرز تلقی جوامع با شرایط گوناگون جغرافیائی و فرهنگی قرار میگیرد(1) ضمن اینکه سلامتی یک روند پویا است و با گذشت زمان نیز مفهوم آن تغییر خواهد کرد(2) قدیمی ترین تعریفی که از سلامتی شده است عبارتست از بیمار نبودن (3)
در طب سنتی برای انسان چهار طبع مخالف دموی . بلغمی . صفراوی . و سوداوی قائل بودند و اعتقاد داشتند که هر گاه این چهار طبع مخالف در حال تعادل باشند فرد سالم است و زمانی که تعادل میان طبایع چهارگانه مختل شود بیماری عارض میشود. فرهنگ و بستر (Webster)سلامتی را وضعیت خوب جسمانی و روحی و بخصوص عاری بودن از درد یا بیماری جسمی میداند. فرهنگ آکسفورد(Oxford) سلامتی را وضعیت خوب جسمانی و عالی جسم و روح و حالتی که اعمال بدن به موقع و موثر انجام شود میداند.
تعریف سلامت (نرمال)از دیدگاه آماری
معمولا بر اساس توزیع فراوانی افراد را به دو جمعیت طبیعی و غیر طبیعی (بیمار وسالم) تقسیم میکنند به فراوان ترین رویداد یا عادی ترین حالت طبیعی اطلاق میشود .
معایب تعریف آماری نرمال
· باید برای هر جامعه جداگانه تعیین شود ( خصوصیاتی مثل قد و وزن)
· تمام صفات تایع توزیع نرمال نیستند
· گاهی شایع بودن یک صفت ناهنجار بخصوص در بعد روانی و یا اجتماعی باعث میشود که بعنوان
یک وضعیت نرمال و طبیعی تلقی گردد .
به هر حال نهایتا باید گفت مفهوم سلامتی مطلق نبوده و نسبی است و هر فرد در مقایسه خود با شرایط
قبلی اش و یا مقایسه ود با دیگران آنرا معنی میکند ودر زمان ها و مکان های مختلف ممکن است مفهموم آن متفاوت باشد. اگر بخواهیم یک تعریف عملی و عینی از سلامتی ارائه دهیم باید بگوییم سلامتی عبارتست از فقدان بیماری و داشتن تعادل جسمی و روانی .
تعریف سلامت از دیدگاه سازمان جهانی بهداشت
سلامت عبارتست از برخورداری از آسایش کامل جسمی روانی و اجتماعی و نه فقط نداشتن بیماری و نقص عضو.
جالب توجه است حکیم نظامی در کتاب پنج گنج خود با بهره گیری از ایجاز شعر فارسی تعریف طولانی سازمان جهانی را با دو کلمه سلامت = آسودگی (سلامت به اقلیم آسودگیست ) بیان نموده است .
تعریف سازمان جهانی بهداشت از سلامتی یک تعریف ایده آل و عملا دست نیافتنی است زیرا با توجه به این تعریف نمیتوان فردی را پیدا کرد که در هر سه بعد جسمی روانی و اجتماعی کاملا سالم باشد ضمن اینکه در عل هم نمیتوان مرزی بین سلامت و بیماری در نظر گرفت در حقیقت این تعریف مشابه قله مرتفعی است که هیچ کس نمیتواند آن را فتح نماید ولی تلاش همه افراد باید به سمت آن باشد و از طرفی باید برای سطح سلامتی طیفی قائل شد .
طیف سلامت و بیماری
چنانچه قبلا گفته شد سلامتی و بیماری مرز مشخصی ندارد و در نتیجه بهتر است برای سلامتی طیفی در نظر بگیریم که یک طرف آن سلامت کامل و در طرف دیگر مرگ قرار دارد .
سلامت کامل
سلامت نسبی
بیماری غیر آشکار
بیماری خفیف
بیماری متوسط
بیماری شدید
بیماری کشنده همراه با عوارض
مرگ
مسئله مهم اینست که در طب بالینی و بررسی های اپیدمیولوژیک باید مرز سلامت و بیماری را مشخص کرد گرچه گاهی در این مرزبندی ممکن است بعضی از افراد سالم بیمار و بالعکس عده ای از افراد بیمار سالم تلقی شوند ولی عملا ناچاریم به این مرزبندی تن دهیم.
حسین پار .
|