[SHeRvin]

به مناسبت 20 فوريه (1967)، سالگرد تولد کرت کوبين؛
لذت خرد کردن گیتارها

در «واپسین روزها» (2005) ساخته رشک‌ برانگیز گاس ون سنت، نمایی‌ست که در آن مایکل پیت (به نقش بلیک، که پرتره‌ای از کرت کوبین است) روی لبه تخت‌اش نشسته و همین طور خیره دارد به تلویزیون نگاه می‌کند. تلویزیون هم دارد ویدئو کلیپی از گروه «بویز تو مِن» پخش می‌کند؛ جوانان سیاهپوست خوش‌پوشی که با موسیقی آر اند بی خودشان مدت‌ها غول تسخیرکننده جدول‌های پرفروشترین ترانه‌ها و آلبوم‌های امریکا بودند. اوج‌گیری آنها همزمان با انقلابی بود که گروه «نیروانا» با آلبوم «Nevermind» در سال 1991 به پا کرد. ون سنت در همین سکانس فیلم‌اش – که خودش می‌گوید درباره کرت کوبین نیست – حرف اول و آخر را می‌زند؛ کوبین شمایلی بود برای ایستادگی در مقابل جریان غالب موسیقی روز. کلام اول و آخر درباره موسیقی گروه «نیروانا» همین است؛ به قول کریست ناواسلیک، بیسیست گروه، کرت کوبین از همرنگ جماعت شدن گریزان بود و همین عامل ساخت ترانه‌های کلیدی گروه بوده است. انگار که کوبین – در کنار اعضای دیگر گروه – به صورت ناخودآگاه احساسات درونی‌اش مبنی بر خلاف جهت آب شنا کردن را به شعرها و بعد به ترانه‌هایش تبدیل می‌کرد.

این طور بود که موسیقی پانک راک گروه خیلی زود هویتی مستقل پیدا کرد و به عنوان سبک گرانژ شناخته شد؛ این سبکی بود که اوج و فرودهای متوالی آن ریتم کار را تعیین می‌کرد. و این حس از درون کرت کوبین درمی‌آمد. مثل جیم موریسون، کرت کوبین هم دو رویه داشت؛ به قول بوچ ویگ – تنظیم‌کننده آلبوم «Nevermind» – کوبین دو حالت متضاد داشت، سرخوش و پر از انرژی و گرفته و غرق تفکر. به همین ترتیب است که شمایل کوبین بر گروه «نیروانا» سایه افکند؛ این گروهی است که بدون کوبین معنی و مفهومی ندارد. در «واپسین روزها» سکانسی است که از پشت پنجره‌ای بزرگ، بلیک را می‌بینیم که می‌آید و با سازهای مختلف تک‌نوازی می‌کند. قاب دوربین ون سنت بازتر و بازتر می‌شود و درمی‌یابیم که ون سنت وجود نیروانا را در کاریزماری کوبین خلاصه می‌کند.

این شمایلِ کاریزماتیک کوبین بعد از خودکشی‌اش دو حالت پیدا کرد؛ یکی کرت کوبین، مرد اول «نیروانا» که از لذت خرد و خاکِ شیر کردن گیتار روی صحنه حرف می‌زد و دیگری شمایلی اسطوره‌ای که حرف حسابش این است: «پانک، آزادی موسیقیایی است. پانک یعنی گفتن، انجام دادن و نواختن آن‌چه واقعا دلت می‌خواهد. در وبستر در مدخل «نیروانا» آمده آزادی از درد، رنج و جهان بیرون و این خیلی به تعریف پانک راک نزدیک است.»