[bigbang]

ریاض چگونه بود

اکنون که گذشته را بررسی میکنم از بیخبری و معصومیت آن روزها تعجب میکنم . ما هنوز فکر میکردیم امپراتور سازی فقط از طریق قدیمی و لشکر کشی های نظامی پیش میرود .
کرمیت روزولت با براندازی نخست وزیر دمکرات ایران و جایگزین کردن او با شاه مستبد ، راه بهتری را نشان داده بود .

ما باجگیران بین المللی از همان راه اهداف حاکمیت جهانی شرکتهای تجاری را در اندونزی و اکوادور تضمین می کردیم . در عین حال ویتنام مثال بارزی بود از آن چه که آسان میتوانیم به روش های قبلی متوسل شویم . ولی بلاخره موضع عربستان سعودی مهمترین عضو اوپک آن را برای همیشه تغییر داد .

در سال 1974 یک دیپلمات عربستان سعودی عکسهایی از شهر ریاض پایتخت آن کشور را به من نشان داد. در میان آن عکس ها گله ای از گوسفندان مشاهده میشدند که روی انباشته هایی از زباله در نزدیکی عمارت های دولتی میچریدند .

وقتی درباره آنها سوال کردم جواب دیپلمات سخت مرا تکان داد و به فکر فرو برد او گفت : (( سیستم زباله جمع کنی شهر ماست هیچ فرد خودشناس سعودی زباله جمع نمیکند . ما آن را به حیوانات میسپاریم ))
گله ای از گوسفندان در وسط پایتخت بزرگترین کشور نفت خیز جهان ، باور کردنی نبود !>))

در ان زمان من عضو گروهی از مشاوران اقتصادی بودم که تازه شروع کرده بودیم برای حل بحران نفت راه حل هایی پیشنهاد کنیم . عکس آن گوسفندان در زمینه ی شناختی که از تاریخ سه قرن تحولات عربستان سعودی داشتم آغاز راه حلی برای این مساله را به من نشان داد.
تاریخ عربستان سعودی مملو از تعصبات مذهبی و جنگ های داخلی است . در قرن 18 ام میلادی محمدبن مسعود سردار جنگجوی یکی از قبایل عرب و متعصبین افراطی در فرقه سنت گرای وهابی اتحادی را برقرار کردند .

اتحاد قدرتمندی بود به طوری که خانواده ابن سعود و هم دستان وهابی شان توانستند در طی 200 سال بعد تقریباً تمام شبه جزیره عربستان از جمله مقدس ترین اماکن اسلامی مکه و مدینه را تحت کنترل خود در آورند.

جامعه عربستان سعودی هنوز در قرن بیستم ایده های اخلاقی بنیان گذارانش را منعکس می کند

و تقسیر خشونت بایر را از احکام اسلامی به اجرا می گذاشت . پلیس مذهبی در همه جا حضور داشت و نماز جماعت روزی 5 بار برگزار میشد زنان ملزم بودند سر تا پای خود را بپوشانند مجازات جنایتکاران شدید و بیرحم بود . اعدام های علنی و سنگسار متداول بود .
در اولین سفر من به ریاض گفته های راننده برای من قابل باور نبود ! که میتوانم دوربین ، کیف سامسونت و حتی کیف پولم را در معرض دید همگان روی صندلی اتومبیل قرار دهم ودر هر جای ممکن پارک کنم و لزومی ندارد در اتومبیل را قفل کنم . او میگفت : ((در اینجا هیچکس به فکر دزدی نمی افتد دزدان اینجا همه دست بریده اند .))

او همچنین دعوت کرد که اگر میل دارم میتواند مرا همان روز به میدان اعدامها ببرد تا مجازات سرزدنی را از نزدیک مشاهده کنم .

پای بندی و تعهد وهابیون به اعتقادات مذهبیشان آن چه که افراطی ترین تفسیر مذهبی به نظر می آید خیابانها را امن و از دزدان پاک کرده بود ولی رنج آورترین مجازات های بدنی را نیز توجیه میکرد . من دعوت راننده ام را رد کردم .
تعبیر سعودیها از ترکیب دین با سیاست و اقتصاد در شکلگیری تحریم نفت که دنیای غرب را تکان داد عامل مهم و موثری بود . در روز 6 اکتبر 1973 ( روز یوم کبیر ، عید مقدس یهودیان ) مصر و سوریه هم زمان به اسراییل حمله کردند . آن جنگ (اکتبر) چهارمین جنگ میان اعراب و اسراییل و مخربترین انها به شمار می آمد جنگی که آغاز گسترده ترین تحولات جهان را نیز در بر داشت .

صادات رییس جمهور مصر ، ملک فیصل را تحت فشار گذاشت تا با استفاده از آنچه او گفته بود (( اسلحه ی نفت )) بر ضد آمریکای هم دست اسراییل وارد جنگ شود . در روز 16 اکتبر ایران و 5 کشور عربی خلیج فارس به علاوه عربستان سعودی قیمت نفت را تا 70درصد بالا بردند و در جلسه ای در کویت وزرای نفت در کشورهای عرب درباره ی قدم های بعدی به مذاکره نشستند .
نماینده عراق با تاکید بسیار پیشنهاد کرد باید آمریکا را هدف قرار دهند . او از همه نمایندگان حاضر خواست تمام شرکتهای تجاری آمریکا را مصادره کنند . تحریم کامل نفت را بر علیه آمریکا و تمام کشورهای هم دست اسراییل برقرار سازند و تمام نقدینه های خود را از بانکهای آمریکا بیرون بکشند . او توضیح داد نقدینه های اعراب مبالغ هنگفتی است و میتواند ترس و وحشتی را در آمریکا ایجاد کند . که بی شباهت به سقوط آمریکا در دهه 1929 نباشد

نماینده ی کشورهای دیگر با چنین برنامه تندی موافقت نکردند ولی در روز 17 اکتبر تصمیم گرفتند تحریم محدودی را برعلیه آمریکا به اجرا بگذارند . آنها توافق کردند فوراً 5 درصد از تولید نفت خود کم کنند و بعداً هر ماه تا زمانی که اهداف سیاسی انها محقق شود 5 درصد دیگر هم کم کنند . آنها توافق کردند امریکا به دلیل هم دستی با اسراییل از طریق سختترین تحریم ها تنبیه شود . چندین کشور حاضر در جلسه اعلام کردند آنها تولید نفت خود را 10 درصد ، 10 درصد کم میکنند . در روز 19 اکتبر رییس جمهور نیکسون از کنگره خواست 2/2 میلیارد دلار کمک به اسراییل را تصویب کند . روز بعد عربستان سعودی و بقیه تولید کنندگان عرب صدور نفت به آمریکا را کلاً قطع کردند .
آن تحریم نفت در روز 18 مارس 1974پایان یافت . مدت کوتاهی برقرار بود ولی اثرات عظیمی را در برداشت .

قیمت فروش نفت عربستان از هر بشکه 39/1 دلار در اول ژانویه
1970 پرید به هر بشکه ای 32/8 دلار در اول ژانویه 1974 دولت مردان آمریکا هرگز تجربه ی فوق العاده 1970 و درسهایی که از آن آموخته اند فراموش نمیکنند !!.

در دراز مدت تجربه هولناک آن چند ماه زمینه ای شد برای تقویت امپراطوری شرکتهای تجاری – اتحاد مستحکم تری میان شرکتهای تجاری و بانکهای بین المللی و دولت آمریکا سه عامل تشکیل دهنده ی آن برقرار شد . اتحادی که بسیار بادوام بود . تحریم نفت کل سیاست خارجی آمریکا را تغییر داد در والستریت و واشنگتن همگی قانع شده بودند که هرگز نباید چنین تجربه ای دوباره تکرار شود . حفاظت از ذخایر نفتی که همیشه در سیاست خارجی اولویت داشت به یک نیاز روانی تبدیل شد . تحریم نفت موضع عربستان سعودی را در سیاست جهانی بالا برد و مقامات واشنگتن را مجبور کرد تا اهمیت استراتژیک ان را نسبت به اقتصاد آمریکا بشناسند و مطرح کنند .