[deltang]

آلودگيهاي زيست محيطي


آلودگي هوا:
پديده آلودگي هوا يکي از معضلات استان تهران است. مهمترين منابع آلاينده هوا در سطح شهرهاي استان در درجه اول وسايل نقليه موتوري و سپس صنايع شناخته ميشود. برآورد ميزان آلودگي هوا، ناشي از مصرف سوختهاي فسيلي در سال 1370 نشان ميدهد که شهر تهران آلوده ترين و متعاقب آن شهر کرج اسلامشهر قرار دارند.
موقعيت جغرافياي شهر تهران که در دامنه جنوبي ارتفاعات شده اند و از شمال به مشرق بوسيله کوههاي بلند محاصره شده است. موقعيت را به گونه اي فراهم آورده که آلودگي هوا در بسياري از روزهاي سال افزايش چشمگيري دارد. در روز، مواد آلوده کننده هوا همراه با نسيم به طرف شمال تهران حرکت مي کند و پس از برخورد با ارتفاعات شمالي در آنجا راکد ميماند و در شب، همراه نسيم کوه به شدت، از شمال به جنوب حرکت مي کند، بطوريکه هاله اي از درد و غبار، فضاي شهر را فرا ميگيرد.
پيشروي کوههاي البرز بين تهران و کرج تا حد زيادي بادهاي غربي را به طرف شهريار منحرف مي کند و امکان تخليه آلودگي شهر را از بين مي برد. کمبود بارش نيز به آلودگي شهر تهران کمک زيادي مي کند.
تهران حدود 1200 متر از سطح دريا ارتفاع دارد که کاهش غلظت اکسيژن هوا ميشود. درنتيجه، عمل احتراق در وسايل نقليه موتوري خوب انجام نمي گيرد و بر آلودگي هواي شهر تهران تأثير زيادي مي گذارد.


عوارض ناشي از آلودگي هوا:
بيماريهاي ناشي از آلودگي هوا عبارت اند از: تورم ديد که منجر به سرطان ميشود و نيز تشديد بيماريهاي قبلي و حساسيت (آلرژي) هواي آلوده علاوه بر انسان به گياهان، جانوران و ساختمانها نيز صدمات زيادي وارد مي کند.
در آذرماه 1377، آلودگي هواي تهران از مرز تحمل گذشت و «وارونگي دما» مشکلات زيادي براي بيماران قلبي، ريوي، کودکان و کهن سالان ايجاد کرد که درنتيجه مدارس به مدت 5 روز تعطيل شد. ريزش بارانهاي اسيدي و آلوده کردن خاک، گياهان و ساختمانها در سطح شهر از ديگر مشکلات مناطق آلوده است.
افزايش هزينه هاي مردم در امر بهداشت و سلامتي که بر اثر آلودگيهاي گوناگون هوا ايجاد ميشود، از عوارض اين مسأله است. در روزهاي سرد زمستان، پديده ي وارونگي هوا نيز بر شدت و غلظت آلاينده هاي هوا، بخصوص در شهر تهران مي افزايد. هواي سرد و سنگين مستقلاً بر فراز شهر، مانع صعود و بالاگرفتن هوا و آلودگيها ميشود و عبور و مرور را براي سالخوردگان، اطفال و بيماران قلبي در شهر دشوار ميسازد. در هواي آلوده، بازدهي کار نيروهاي فعال شهر بدليل خستگي و ناراحتيهاي عصبي ناشي از آلودگي به شدت کاهش مي يابد.


آلودگي آب:
بدليل افزايش جمعيت شهر تهران پس از سالهاي دهه 1340، آب رود کرج و جاجرود به شهر تهران منتقل شد. انتقال آب اين رودها بويژه رود کرج، بدليل شيب زمين موجب باتلاقي شدن سطح وسيعي از زمينهاي کشاورزي نواحي جنوب و جنوب شرقي شهر تهران و سرازير شدن فاضلاب شهري (آلوده به انواع موادشيميايي) از شمال به جنوب اين شهر شده است. اين فاضلابها در سطح زيرزمين، به سمت جنوب شهر حرکت مي کنند و زمينها را در حوالي شهر ري، نواحي صالح آباد و محمد آباد، بويژه ابتــداي دشت وراميــن، بصورت باتلاقي درمي آورند بالا آمدن آبهاي زيرزميني و باتلاقي شدن اين نواحي، مشکلات فراواني براي کشاورزان و ساکنان روستاهاي اين نواحي بوجود آورده است. آلودگي آبها به انواع موادشيميايي غيرقابل تجزيه که ناشي از فاصلابهاي صنعتي و خانگي است، منجر به آلودگي سبزيهاي کاشته شده در اين نواحي شده است.
در اين زمينه، وزارت نيرو (سازمان آب وفاضلاب) در حال احداث شبکه فاضلاب (الگوسازي) در اکثر مناطق استان تهران است تا بدين وسيله از آلودگي هوا، خاک، پوشش گياهي و حيات جانوري کاسته شود.


رود کرج:
رود کرج يکي از مهمترين رودهاي استان تهران است که دشتهاي کرج و شهريار را مشروب مي کند. بيشترين ميزان آب اين رود به منظور آب شرب مردم تهران تصفيه ميشود. لذا مقادير بسيار کمي از آن در جنوب، يعني دشت ري و ورامين براي کشاورزي استفاده ميشود که آن هم همراه با آلودگي فراوان است. اين امر بر اثر خروج فاضلابهاي واحدهاي صنعتي در محدوده شمال غرب و مسير رود کرج به داخل اين رود و پسابهاي خانگي است.
باتوجه به اينکه محدوده هاي شمال غرب و غرب تهران يکي از محورهاي صنعتي اين شهر است، ميزان آلودگي رود کرج نيز بالاست. طبعاً اين آب آلوده ميتواند محيط زيست را تحت تأثير قرار دهد و آنجا را دچار بحران کند.


رود جاجرود:
از آنجا که رود جاجرود، آب فاضلابهاي واحدهاي صنعتي محدوده شمال شرقي، شرق تهران و پسابهاي خانگي مسير راه را دريافت مي کند به عنوان يک رود آلوده مطرح است. اين رود آلوده ميتواند منجر به بحران در محيط زيست منطقه يعني آلودگي آبهاي زيرزميني، سطحي، خاک، گياهان و جانوران و نهايتاً انسان ميشود.



جريان فاضلاب به صورت روباز در استان تهران

اقدامات سازمانها و نهادها براي کاهش آلودگي:
سازمانها و نهادهاي مختلف موجود در کشور، به منظور رفع و کاهش انواع آلودگي اقداماتي را طرح کرده اند که بعضي از آنها انجام شده و بعضي ديگر در دست مطالعه است، ازجمله:
1. احداث مترو
2. طرح گازسوز کردن اتومبيلها
3. استفاده از اتوبوسهاي برقي.
4. ايجاد ايستگاههاي کنترل کيفيت هوا.
5. ارائه برنامه هاي آموزشي و ترويجي از طريق راديو و تلويزيون
6. ساماندهي صنايع آلوده ساز.
7. ايجاد تصفيه خانه براي پالايش فاضلابهاي صنعتي و پسابهاي خانگي.


ريختن زباله در داخل رود باعث آلودگي مي شود