نقل قول:
نوشته اصلی توسط Agi
دستت خوش بو خاطر ره هنمای
دوباره از اول همه رو می خونم. کرمانجی همون کردی ترکیه منظورم بود و لکی کردی که در یکسری مناطق استان کرمانشاه مثل هرسین صحبت می شه.
ولی تا به حال این کردی ها رو اردلانی گروسی فیلی
نشنیده بودم شاید هم به اسم دیگه ای می شناسم.
در هر صورت خیلی ممنون سوال تا دلت بخواد دارم و حتما هم می پرسم.
باز هم از زحمات همگی تشکر می کنم. |
خوایش ئه که م براکه م. قابل تو نه یری. ئیمه وه ظیفه مانه ئه ررا ناساندن زووان شیرین کوردی هه رچی توانیم بکه یم.
آره به کردی ترکیه، کردی شمالی، می گن "کورمانجی". البته ما کردهای ایران و عراق یا می گیم "کرمانجی" یا "شکاکی" ( یه نوع کورمانجی که در ارومیه، ماکو، سلماس، و خوی گویش می شه)، یا "بادینی" (یه نوع کورمانجی که در بهدینان عراق گویش می شه). فکر کنم شباهتها و تفاوتهای لکی و کورمانجی رو توضیح دادم. البته بحث زبان کردی پیچیده تر از این حرفاست. همونطور که خودتم کرد هستی و می دونی، ممکنه از یه شهر تا یه شهر دیگه کردنشین، زبان و گویششون فرق بکنه.
کردی لکی، علاوه بر هرسین کرمانشاه، در دلفان، الشتر و کوهدشت لرستان هم گویش می شه. البته لهجه کوهدشتی ها و الشتری ها ممکنه یه خورده بیشتر از لری تاثیر پذیرفته باشه.
کردی اردلانی همون کردی سنندجی. از زمان حکومت خاندان اردلان که حاکم سنندج بودن، این نام بروی سنندج و مناطق اطراف باقی مونده. حتی در گذشته به استان کردستان می گفتن "کردستان اردلان".
کردی گروسی همون کردی بیجار. فکر کنم شنیده باشی که به بیجار می گن "بیجار گروس"؟ این واژه، گروس، احتمالا قلب شده "زاگروس" باشه. کردی گروسی در محدوده شهرستانهای بیجار و قروه گویش می شه. از نظر طبقه بندی جزو کردی کرمانجی جنوبی محسوب می شه ولی ویژگی های خاص خودش رو هم داره. مثلا کرمانشاهی ها اگه حداکثر در چند واژه مثل "دیم"، "دینم" از "د-" مضارع استفاده کنن، بیجاری ها ممکنه در تمامی افعال این "د-" رو به کار ببرن. ضمنا کرمانشاهی (کلهوری) ها می گن "تواستن" به معتی "خواستن" در حالیکه بیجاری ها مثله بقیه کردها ازهمون "خواستن" استفاده می کنن.
کردی فیلی به یک زیر-گویش کردی جنوبی اطلاق می شه که در مناطق خانقین، منده لی (در کردستان عراق) و استان ایلام از ایران گویش می شه. واژه "فه یل" در اصل "په هل" بوده که به اصطلاح معرب شده. مثل پارس که شده فارس. در استان ایلام شهری هست به اسم "پهله" که این کردی رو منسوب به اون منطقه می دونن. کردهای پهلی یا فیلی از زمان حکومت صفویه در قالب کنفدراسیون های عشیره ای با لرها آمیخته می شن. ولی جالب که اصالت زبانی و فرهنگیشون رو حفظ می کنن. ولی در برخی نقاط نام "لر" رو به عنوان یه نام "طایفه ای" می پذیرن در کنار نام قومی "کرد". این اختلاط کردها و لرها در قالب کنفدراسیونهای عشایری که وظیفه پاسداری از مرزهای کشورمون رو در برابر عثمانی ها داشتن به دو اتفاق انجامید : اول تاثیر واژه ای یا لکسیکال کردی بر گویش لری و ثانیا از دست دادن هویتی برخی از کردها من جمله "بختیاری ها" (مثلا مهمترین شهر بختیاری نشین اسمش "شهر کرد" ولی امروزه شاید هیچ بختیاری خودش رو کرد ندونه).
ئه ررا پرسیارگه ل (سوالگه ل) تازه ت آماده