[چرو]

دکترسید طاهر صباحي, كارشناس و نويسنده قالی ايران:

دکتر طاهرصباحی در نخستین همایش فرش دستباف ایران در ژاپن
قالیچه کوچک جلوی روی دکتر صباحی بافت یک خانم ژاپنی است که این خانم بسیار مورد مرحمت و توجه قرارگرفت

بیوگرافی دکترسید طاهر صباحي

دکترسید طاهر صباحي سال هاست در اروپا به عنوان يكي از كارشناسان معتبر فرش فعاليت مي كند. او تا به حال 18 عنوان كتاب به زبان هاي ايتاليايي، فرانسوي و انگليسي درباره هنر فرش ايراني منتشر كرده است. صباحي علاوه بر اين، 14 سال است، که نشريه اي با عنوانگره به دو زبان انگليسي و ايتاليايي منتشر مي كند.
او كه 67 سال سن دارد، همچنين صاحب مجموعه اي نفيس و بي نظير از فرش هاي ايراني است.
طاهر صباحی متولد سال ۱۳۱۹ (1940) در تهران است. وی مدرک دکتری خود را در رشته داروسازی از دانشگاه بولونیا دریافت نموده و از سال ۱۳۵۱ (1972) به صورت تخصصی وارد عرصه هنر فرش شد. او در سال 1984 به عنوان یکی از اعضای هیئت موسس بازرگانان فرش شرقی ایتالیا (Associazione Italiana Mercanti di Tappeti Orientali) شروع به فعالیت نموده و در سال 1986 نیز به عنوان رئیس کلوپ فرش شرقی (Club Amatori del Tappeto Orientale (CATO)) برگزیده می شود.
دکتر صباحی با سالها سابقه درخشان در عرصه پژوهش و فعاليت های فرهنگی در کميسيون ها و انجمن های فرش کشور های اروپايی، از جمله کميسيون ملی ارزيابی، اتحاديه مجموعه داران فرش، انجمن دوستداران فرش و هيات بين المللی فرش در ايتاليا و همچنين کميسيون ويژه فرش در آلمان و اطريش، آثار و نوشته های بی نظيری را در جهت معرفی دستبافته های ايرانی و شرقی به عرصه فرش تقديم داشته است. از جمله اين آثار می توان به قالی های شرقی، هنر و سنت 1986)، فرشهای عشايری ايران 1989، سواران شرقی1991، جاجيم های شاهسون وهنر قالی بافی در مشرق زمين (2007)اشاره کرد.
وی در اسفند ماه سال 1385 کتاب " هنر قالیبافی در مشرق زمین" را در دو برنامه جداگانه در مرکز ملی فرش ایران و سازمان میراث فرهنگی رونمایی کرد. بی گمان تجربيات و اندوخته های اين پژوهشگر زبده نقش مؤثری در تعليم و هر چه پر بار تر شدن دانسته های پژوهشگران رشته فرش خواهد داشت.





.

دکتر صباحی در باره چگونگی ورودش به اروپا چنین نقل می کند:
مادرم دوست داشت، پزشك شوم. وقتي تحصيلاتم را در رشته پزشكي تمام كردم چون مادرم نگران بود، مرا به سربازي بفرستند، برنگشتم و همان جا در رشته داروسازي ادامه تحصيل دادم. بعد هم وارد كار فرش شدم.
موزه کوچک و در عین حال زیبای استاد صباحی در تورینو شهري در شمال ایتالیا بنا نهاده شده و در آن مجموعه ای نفیسی از فرش های شخصی اش را به معرض نمایش عموم قرار داده است. این مجموعه در طول سال پذیرای بسیاری از علاقه مندان و محققان فرش می باشد.

این پيشكسوت رشته فرش در پاسخ به این سوال که آیا پدر شما در كار فرش بوده؟ می گوید:
نه. اما اين شايد حسي بوده كه از پدربزرگم به من رسيده است. پدرم به اين حرفه علاقه اي نداشت، پسرم هم علاقه مند نيست، اما از همين حالا مي بينم، نوه چهار ساله ام چقدر فرش را دوست دارد. يك بار فرشي برايش بردم تا در را باز كرد، سريع آن را گرفت و پرسيد اين مال من است؟ حالا آن را در اتاقش پهن كرده، رويش مي نشيند، بازي مي كند و مي خوابد. خوشحالم او هم علاقه به فرش را از پدر بزرگش ارث برده است. فكر مي كنم، احساسات فرد به يك موضوع را بايد از همان كودكي بيدار كرد.

استاد صباحی در خصوص ارتباط تحقیق، تجارت و مجموعه داری فرش می گوید:
به نظر من اين ها همه لازم و ملزوم يكديگر هستند. بازار در عين حال كه محل خريد و فروش فرش است، محل تبادل اطلاعات هم محسوب مي شود و پر از خبرها و نكاتي است كه به درد يك محقق مي خورد. تجار پير بازار، هر كدام براي خودشان يك دايره المعارف هستند. در واقع يك نويسنده، هر چقدر كتاب بخواند و بنويسد اما از پشت ميزش جدا نشود، كتاب هايش به اندازه كسي كه مي رود، مي بيند، مي خرد و مي فروشد و با اين كار زندگي مي كند، نمي تواند موفق باشد. من براي نوشتن كتاب هايم سفرهاي زيادي كرده ام، موزه هاي دنيا را ديده ام، به تماشاي محل هاي بافت فرش از قفقاز تا تركيه رفته ام، ديده هايم را با كتاب هاي موجود، مقايسه كرده ام و به نكات تازه اي رسيده ام. براي نمونه برادران كاستلي دو تاجر معروف بودند كه به سفارش آن ها فرش در كرمان بافته مي شد. ما فكر مي كرديم آن ها حدود سال 1910 يا 1920 در ايران بودند، اما فرشي از واشنگتن برايم پيدا كردند و آن را خريدم كه روي آن تاريخ 1886 بافته شده و به امضاي برادران كاستلي بود. پيدا كردن همين يك فرش تاريخ را 40 سال عقب كشيد. اين تحقيقات ميداني كه الزام بازار خريد و فروش فرش هست، خيلي به نويسنده كمك مي كند. مجموعه داري هم نوعي بازي و عشق و علاقه به فرش هاست. شما ديگر وارد دنياي فرش هاي زيبا مي شويد. مقابل آن ها مي ايستيد و حاضريد براي آن فرش همه چيزتان را بدهيد تا زيبايي آن به شما تعلق پيدا كند.
دکتر طاهر صباحی در حال حاضر به سفارش سازمان دايره المعارف اسلامي مشغول تكميل بخش فرش دايره المعارف اسلامي می باشد كه در بخش حرف «ف» در دانشنامه ايران منتشر مي شود. در بخش فرش دايره المعارف تمام اصطلاحات اشخاص و فرش هاي معروف و در کل هر اطلاعي كه براي شناختن فرش لازم است به تفصيل توضيح داده می شود.

صباحی در پاسخ به این سوال که از چه زمان شروع به خريد فرش براي مجموعه تان كرده ايد . چه نوع فرش هایی در این مجموعه دارید، بیان می کند
ما شش خواهر و برادر بوديم البته من و برادرم ناصر بسيار شيطان بوديم. مادرم براي اين كه كم تر اذيت كنيم، تابستان ها ما را با پدرم به بازار مي فرستاد. پدرم ما را سبزه ميدان پياده مي كرد. خودش مي رفت تا ماشين را پارك كند و ما پياده مي رفتيم تا نوروز خان. سر راهمان يك دكان فرش فروشي بود كه دو تخته پاتختي لاكي كاشان زيبا داشت و من هر روز محو تماشاي آن ها مي شدم. يك روز صبح با تپش قلب از خواب بيدار شدم و فكر كردم، نكند كه اين فرش ها را بفروشد؟ قلكم را شكستم و همه پول هايم را ريختم در دستمال و بردم سر سفره صبحانه به پدرم دادم و از او خواستم كه آن ها را برايم بخرد. پدرم تعجب كرد و گفت دو تا؟ بالاخره پدرم را بردم و او با صاحب دكان صحبت كرد. خلاصه تا وقتي فروشنده آن ها را از ديوار نكند، خيالم راحت نشد. در حقيقت اولين خريدم را در 11 سالگي انجام دادم. اگرچه تا همين اواخر كه پدرم زنده بود آن ها را نتوانستم به مجموعه ام اضافه كنم، چون فرش ها را به من نمي داد، تا اين كه دو قاليچه ابريشمي تبريز برايش خريدم و فرش هاي خودم را پس گرفتم.
بعد ها تجارت باعث شده بتوانم با فرش فروش ها ارتباط برقرار كنم. من تاجران زيادي را مي شناسم و با آن ها دوست هستم، به همين واسطه فرش هاي زيبايي در مجموعه جمع آوري كرده ام. يادم مي آيد چند سال پيش به يكي از دوستانم سرزدم. او گفت فرش زيبايي دارم كه حتما بايد آن را ببيني. شاگردش فرش را پهن كرد. خيلي تعجب كردم چون فرش امضاي حاجي جليلي داشت. فرش حاجي جليلي زياد ديده بودم، اما هيچ كدام امضا نداشتند. برادران حاجي جليلي در مرند فرش توليد مي كردند و فرش هايشان بسيار زيباست. تعداد فرش هاي مجموعه ام را نشمرده ام، اما خيلي زياد است به طوري كه مي توانم آن ها را به گونه هاي مختلف طبقه بندي كنم. فرش هاي ازبك، تركمن، خورجين هاي زيباي مشرق زمين، فرش هاي بلوچستان و زابل، كرمان، سوزني هاي ازبكستان، واگيره، رو اسبي، تبريز و انواع ديگري كه هر كدام براي خودش يك مجموعه است.
معرفی آثار مکتوب استاد

- 1986 Tappeti d'Oriente. Arte e Tradizione.

Novara, Istituto Geografico De Agostini

pp 486, 450 ill a colori; tiratura e vendita 26.000 copie (esaurito)

- 1987 Splendeur du Tapis d'Orient

Parigi, Edizioni Atlas

pp 486, 450 ill a colori; tiratura e vendita 14.000 copie (esaurito)

- 1987 Vaghireh. Modelli per la tessitura dei tappeti

Firenze, Editrice Karta

pp 96, 50 ill a colori e bn; tiratura e vendita 3.000 copie

- 1989 Qashqai. Tappeti tribali persiani

Novara, Istituto Geografico De Agostini

pp 216, 119 ill a colori; tiratura e vendita 3.000 copie

- 1989 Tappeti. X volume "Grande Enciclopedia dell'Antiquariato"

Novara, Istituto Geografico De Agostini

pp 150, 1955 ill a colori;

- 1990 Kilim. Tappeti piani del Caucaso.

Novara, Istituto Geografico De Agostini

pp 216, 119 ill a colori; tiratura e vendita 3.000 copie

- 1991 ABC del tappeto Orientale

Novara, Istituto Geografico De Agostini

pp 239, 233 ill a colori; tiratura e vendita 5000 esaurito

- 1991 Cavalieri d'Oriente. Coperte da cavallo e da sella dal XVII al XX secolo.

Catalogo della mostra omonima a cura di T. Sabahi, autore di due contributi

Roma , Leonardo - De Luca Editore

pp 221, 122 ill a colori e bn, 2500 copie esaurite

- 1992 Orientteppiche. Band V: Kelims, Kaukasiche Flachgewebe

Augsburg, Battenberg Verlag

pp 216, 119 ill a colori; tiratura e vendita 5.000 copie esaurito

- 1992 Sumakh. Tappeti piani a trama avvolta(Sumakh. Weft wrapped flat weaves)

Catalogo della mostra

Roma, Leonardo - De Luca Editori tiratura ,6000 copie

pp 133, 71 ill a colori e bn; tiratura e vendità 3000 esaurito

- 1995 Una preziosa collezione di antichi tappeti dell'Anatolia

Catalogo della mostra

Bergamo, Edizioni CPZ

pp 80, 39 ill a colori, tiratura e vendità 3000

- 1995 Samarkanda. Tappeti dalla Via della Seta

Catalogo della mostra

Vicenza, Rumor Editrice

pp 135, 86 ill a colori e bn; tiratura e vendita ,3000

- 1997 Tülü. Tappeti a pelo lungo dell'Anatolia Centrale

(Tülü. Long-Pile Rugs of Central Anatolia)

Catalogo della mostra

Torino, Cato Editore

pp 63, 65 ill a colori e bn; tiratura e vendita 1000 copie

- 1998 Cina. Antichi tappeti dal Celeste Impero

(China. Antique Rugs of the Celestial Empire)

Catalogo della mostra

Torino, Cato Editore

pp 143, 98 ill a colori; tiratura e vendita 6000 copie