خوراکیها و تعریف از خود
زبان خوراکیها
دکتر غیاث الدین جزایرى
اسم من ! بابا آدم است
ریشه ام تصفیه کننده خون است . براى درمان نقرس و رماتیسم اثر فراوان دارم . بیماریهاى پوستى را شفا میدهم . اگر به دندان
درد مبتلا شدید از من استفاده کنید. آنان که با چاقى مبارزه مى کنند هیچ داروئى را بهتر از من نخواهند جست . اثرى معجزه آسا
براى فرو نشاندن دانه هاى مخملک و سرخک دارم . فارسى من گیاه بابا آدم است . اعراب به من راءس الجامه مى گویند، ولى
در کتاب طبى قدیم از من به نامهاى آراقیطون ، ارقیطون که معرب آرگیتوم است یاد شده است . من همان گیاهى هستم که
داراى برگهاى بزرگ و پهن بوده و به موجب یک افسانه قدیمى حضرت آدم و حوا پس از آنکه به زمین آمدند، از برگ من براى
پوشاندن و ستر عورت خود استفاده کردند. میوه من به صورت فندقه است ، و داراى سه تا چهار سطح مشخص است . گلهاى
من بدون واسطه دمبرگ روى نهنج مشترکى به تعداد سى تا پنجاه گل محصور در تارهاى ابریشمى است ، و رنگ آنها ارغوانى
مى باشد. در بالاى میوه من که به رنگ خاکسترى یا حنایى است ، دسته اى از تارهاى ابریشمى کوتاه به رنگ سفید یا زرد دیده
مى شود. من در اطراف تهران در نواحى البرز، راه چالوس و کوههاى هراز، ولى آباد، رودبار - زیر درختان زیتون ، تفرش و
کوههاى خراسان و کرمان مى رویم ، در اروپا به علت مصرف زیادى که ریشه من در صنعت داروسازى پیدا کرده است ، مرا مى
کارند، ولى در ایران خودرو هستم . ریشه من داراى اینولین - یک ماده رزینى و چند عامل داروئى - است . از ریشه خشک
شده من متجاوز از پنجاه تا هفتاد در صد اینولین مى گیرند و بعلاوه داراى املاح کربنات دوپتاس و کربنات دو سود هستم .
برگهاى من داراى اکسیدازهاى فعال و میوه من داراى هشت درصد روغنى است که زود خشک مى شود و براى نقاشى مناسب
است . ریشه من تصفیه کننده خون ، پیشاب آور و معرق است و از قدیم براى درمان نقرس ، رماتیسم و امراض جلدى تجویز
شده ، واخیرا براى معالجه سفلیس به کار برده مى شود. ریشه من براى درمان چاقى ، ورم عمومى بدن که در اثر خرابى کلیه و
سنگ مثانه مى باشد مفید است براى بیماریهاى پوستى و جوش غرور جوانى نافع است . براى تبهاى دانه اى مانند سرخک و
مخملک سبب آسان شدن بروز دانه ها مى گردد. مضمضه جوشانده بیخ من مسکن درد دندان است ، و لثه را محکم مى کند و
جهت امراض دهان ، دندان و سینه مفید بوده ، و از خونریزى جلوگیرى مى کند. براى درد مفاصل ، عرق النساء و ترك پوست و
زخم سر انگشتان که به علت شدت سرما به رسیده باشد سودمند است و همچنین براى سوختگى آتش و زخمهاى بیخ ناخن
مفید است و روى هم رفته براى معالجه زخمهاى مزمن - اولسرزانو - التهابات مخاط دهان و گلو و آب آوردن انساج منافع
شایان دارد. براى معالجه جرب و اگزماى خشک مى توان از ریشه تازه له شده یا جوشانده غلیظ آن استفاده کرد. مالیدن
جوشانده غلیظ ریشه من برروى موى سر مقوى مو بوده ، و از ریزش آن جلوگیرى مى کند. مخصوصا اگر صد گرم آن را با صد
گرم ریشه گزنه در نیم لیتر آب بجوشانند، ضماد ریشه من مسکن درد مفاصل و التهاب بواسیر است . ریشه من بهترین پادزهر
مار و سایر حشرات گزنده است ، و براى این کار مى توان از ضماد له شده ریشه من استفاده کرد. نوشیدن جوشانده یا دمکرده
برگ من براى پایین آوردن قند خون اثر فورى دارد. اثر ریشه و برگ تازه من در معالجات بهتر از خشک شده آنهاست . براى
تصفیه خون معمولا سى گرم ریشه مرا با سى گرم ریشه شیرین بیان و سى گرم تاجریزى در یک لیتر آب به مدت بیست دقیقه
جوشانده ، نصف آن را در روز به بیمار بدهید. در دامپزشکى از جوشانده پنجاه در هزار من براى معالجه جرب و ریزش مو و
خارش بدن سگها استفاده مى کنند. براى معالجه سرفه گوسفندان ریشه مرا قطعه قطعه کرده وارد غذاى آنها مى نمایند.
|