[فرانک]

پادشاهان دوره ساسانی

1.اردشیر یکم(بابکان) تلاش برای براندازی سلسله اشکانی از سالهای224،216،211،208 و 226 میلادی
زمان پادشاهی اردشیر ازسال 226تا 241 میلادی
بین سالهای 200 و 300 میلادی مورخ معروف یونیاس یوستینوس می زیسته است وبین سده های دوم و چهارم میلادی سکه های کوشانی ضرب شدند. در سال 216 میلادی مانی نقاش به دنیا آمد.پس از سال 230 میلادی دیوژن ارثی و هیپوایت می زیسته اند.
بین سالهای 231 و 271 میلادی کانیشکای اول فرمانروای کوشان بود. در سال 261 میلادی کتیبه سرخ کتل نگاشته شد. در سال271میلادی کتیبه ارا نگاشته شد.

2.شاپور یکم زمان پادشاهی از سال 241تا 272 میلادی

3.هرمزد یکم زمان پادشاهی از سال272 تا 273 میلادی
بین سالهای 272 و 290 میلادی، هوشیکا فرمانروای کوشان بود، تسلیم شدن کوشانیان به ایرانیان

4.بهرام یکم زمان پادشاهی از سال273 تا 276 میلادی
نگارش کتیبه های کرتیر(کردر)

5.بهرام دوم زمان پادشاهی از سال 276 تا 293 میلادی
اعدام مانی در سال 276 میلادی

6.نرسه زمان پادشاهی از سال 293 تا 302 میلادی
وزودوای یکم از سال291 تا328 میلادی فرمانروای کوشان بود.
در سال293میلادی کتیبه پایکولی نگاشته شد. از سال 297 میلادی منشور دیوکلتیان علیه مانویان به اجرا درآمد.

7.هرمزد دوم زمان پادشاهی از سال302 تا 309 میلادی


8.شاپور دوم زمان پادشاهی از سال 309 تا379میلادی بین سالهای312 و 313 میالدی "نوشته های کهن، نامه های باستان" به زبان سغدی منتشر گردید.در سال356 میلادی بخش شمالی امپراطوری کوشان فتح شد.این پیروزی در عصر وزودوای دوم(328تا 356 میلادی) صورت گرفت.در بخش جنوبی کوشان کانیشکای دوم(328تا 358 میلادی) فرمانروا بود، وازیشکای دوم از 356تا 371 میلادی فرمانروای کوشان بود و دو پادشاه پس از کوشان ضمیمه دولتهای هندی می شود.آذربامهراسپند، مبلغ دین زرتشت و نکارنده مجموعه ای از اندرزنامه ها و گردآورنده آنها پند نامه پسر آذرباد تحت عنوان گزیده ای از اندرزهای نخستین آموزگاران نگاشته شد.

9_10_11 اردشیر سوم،
شاپور سوم وبهرام چهارم زمان پادشاهی از سال379 تا399میلادی


12.یزگرد یکم زمان پادشاهی از سال399 تا421 میلادی
آذرباد پسر زرتشت وزیر مهرنرسه از آیین زروان تازمان یزگرد دوم حمایت میکند.


13.بهرام پنجم(گور) زمان پادشاهی از سال421 تا439میلادی
ظهور سوزومون، تئودوره و از نیک کلبی


14.یزگرد دوم زمان پادشاهی از سال 439تا 457میلادی
فرستادن شمار زیادی از مغان به ارمنستان جهت تبلیغ. شمار این مغان هفتصد بوده است. ظهور مورخانی چون الیزه وارداپت(حدود 445میلادی)


15.هرمزد سوم،پیروز و یلاش زمان پادشاهی از سال 457تا 488میلادی


16.کواد یکم زمان پادشاهی از سال 488تا 531میلادی
جنبش مزدک


17.خسرو یکم(انوشیروان) زمان پادشاهی از سال 531تا 579 میلادی
رفرم نهایی دین زرتشت_گشودن کانونی برای 21نسک به رهبری موبدی به نام ویشابور،انتشارنامه تنسر مینوی خرد، ترجمه نهایی کتاب
اوستا به زبان پهلوی (ایسناع و گاتاها)وبرخی ازیستها، وندیداد و نیرنگستان که برخی از آنها هنوز باقی است.ظهورپروکوپیوس در اواسط
قرن ششم، او منشی بلیزاریوس سردارسپاه روم بود وتاریخ جنگهای ایران و روم را نوشت.


18.هرمزد چهارم زمان پادشاهی از سال579تا 590میلادی
نگارش کتاب ششم دینکرد وسایر متون دینی و سخنان خردمندان و بزرگان که گردآوری شده بودند.

19.بهرام ششم(چوبین) زمان پادشاهی از سال590تا 591میلادی


20.خسرودوم(پرویز) زمان پادشاهی از سال 590تا 628میلادی
نگارش تدوین نهایی کتاب"مادگان هزاردادستان" که کتب قانون ومنبع جامع حقوقی عصر ساسانیان است.


21.اردشیر سوم زمان پادشاهی از سال 628تا 630 میلادی
بین سده های هفتم و نهم میلادی(600_ 700میلادی)عصرادبیات بودایی سکاها و سغدیها،ادبیات مسیحی سغدیها.


22.هرمزد پنجم و زمان پادشاهی از سال630تا 632میلادی
خسرو چهارم
دوران متاخر زمامداری ساسانیان،نگارش خداینامه و کارنامه اردشیر بابکان،شایست نه شایست و بخشهای اول تا دهم


23.یزگرد سوم زمان پادشاهی از سال 632 تا 651میلادی
تفسیر وندیدا و نیرنگستان