[زکریا فتاحی]

شطرنج بازان - The Chess Players

سال تولید : ۱۹۷۷
کشور تولیدکننده : هند
محصول : سورش جیندال
کارگردان : ساتیا جیت ری، برمبنای داستانی نوشته منشی پرمچاند.
فیلمنامه‌نویس : ساتیا جیت ری، برمبنای داستانی نوشته منشی پرمچاند.
فیلمبردار : سومندو روی
آهنگساز(موسیقی متن) : ری
هنرپیشگان : سانجیو کُمار، سعید جعفری، امجدخان، ریچارد آتن بارو و شابانا آزمی.
نوع فیلم : رنگی، ۱۲۹ دقیقه.


ژانویه سال 1856. نیروهای سلطه‌گر انگلیسی می‌کوشند تا «واجد علی شاه» (امجدخان) را از حکومت ایالت اوده هند ساقط کنند. همزمان، در گوشه‌ای از شهر لاکنو، پایتخت اوده، «میرروشن علی» (جعفری) و «میرزا سعید علی» (کمار)، دو اشراف‌زاده تنبل، که به شطرنج معتاد شده‌اند، همچنان بی‌خیال و سرخوش به بازی خود ادامه می‌دهند. وقتی «خورشید» (آزمی)، همسر «میرزا»، مهره‌های شطرنج را می‌دزدد و آنها را گم و گور می‌کند، دو دوست به هر ترتیبی که شده، بازی خود را پی می‌گیرند. سرانجام «واجد» برای جلوگیری از بروز هرگونه درگیری و کشتار تسلیم می‌شود. دو شطرنج‌باز نیز به خارج از شهر می‌روند تا جای ساکت و آرامی بیابند و به دور از جنجال و هیاهو به بازی خود، این بار به روش انگلیسی (وزیر به جای ملکه)، ادامه دهند...
* در فیلم، طبق روال آثار ری، تعداد آدم بدها زیاد نیست و شخصیت‌ها به صورت سیاه‌وسفید تصویر نشده‌اند. او فیلم‌نامه‌ای را که براساس داستانی کوتاه از پرمچاند نوشته، اندکی تغییر می‌دهد و با پیش بردن دو طرح داستانی موازی با یک درون مایه مشابه، سیاست بازی‌ها و نقشه و نیرنگ‌های انتقال قدرت و حکومت و با بازی شطرنج دو اشراف زاده، هم گام و هم آهنگ می‌کند. در عین حال، به قول اندرو ساریس، بیشتر تجربه تاریخی هند را در دوره‌ای که مورد تهاجم استعمار انگلستان قرار گرفته بود در نظر دارد تا جنبه‌های جهانی استعمار را. راوی فیلم آمیتاب باچان است.