[زکریا فتاحی]

کاک قادر عبدالله‌زاده، ملقب به‌ «قاله ‌مه‌ره»، یکی از نوازندگان مشهور شمشال (نوعی نی سنتی) در کردستان و اهل روستای کولیجه بوکان است. او در بیش از ۲۰ کشور جهان به اجرای موسیقی پرداخته و یکی از بزرگترین نوازندگان مقامی ایران است.
کاک قادر از خانواده‌ای فقیر در اطراف بوکان متولد شد. از کودکی به کار کشاورزی و چوپانی پرداخته است. به گفته خودش از کودکی با شمشال همدم بوده است و چون مردم دوست و به هنری که داشته علاقه زیادی داشته است هر جا و هر شهر و هر کوهساری و برای هر کسی شمشال می نواخته است. و مردم نیز بدان اهمیت میدادند و وی را مورد احترام قرار می‌دادند. تنها راه کسب درآمدش هم نی زنی است و از این راه امرار معاش می‌کند.

سالانه از وی در مراسم زیادی دعوت می‌شود که اسامی بعضی از آنها به شرح زیر است: بمباران شیمیایی سردشت، بمباران شیمیایی حلبجه و انفال مردم کردستان عراق و رادیو تلویزیون مهاباد.کاک قادر به شمشال خود علاقه زیادی دارد و به گفته وی کسی از شمشالی که او دارد ندارد و نمی‌تواند درست کند. این شمشال را کاک قادر حدود ۳۰ سال قبل از یک سید با یک راس گوسفند معاوضه کرده است. کاک قادر می گوید بعد از مرگ من فلوتم را به موزه کردستانعراق منتقل کنید چون قدیمی و از نیا کانان کرد بر جای مانده و به دست من رسیده است و قدمت آن به ۱۵۰ سال قبل می رسد.شیوه نوازندگی این ساز هم کاملاً تحت تاثیر وضعیت جغرافیایی منطقه «کردستان» است که طبیعتی کوهستانی و پستی- بلندی‌های بسیار دارد. نوع نوازندگی این ساز کاملاً پرشور و هیجان با صداهای قوی و ضعیف مکرر و تکرارهای متوالی است.
لقب قاله مره (مرد آرام) را شیخ محمد (شیخ منطقه‌ای كه قادر در آن زندگی می‌كرد) به وی داد. او سازش را که بیش از ۱۳۰ تا ۱۴۰ سال قدمت دارد و از یك نفر خریده بود در طول زندگی از خود دورش نساخت. سازی که روزها آن را زیر آستین لباس کردیش می‌گذاشت و شب‌ها آن را زیر بالش می‌گداشت و بر بالین آن به خواب می‌رفت.

قاله مه‌ره، با آن که سواد خواندن و نوشتن نداشت اما دریایی از موسیقی غنی کردستان را در سینه‌‌اش حفظ کرده بود. او، بیشتر آهنگ‌های ترانه‌هایش را خودش ساخته‌ بود. داستان‌های عاشقانه و منظومه‌های حماسی کردستان خمیر مایه آهنگ‌‌های او هستند. وی گفته‌ است که بیش از ۱۷۰ «مقام» را حفظ کرده‌ام. گرچه تعداد بیشتری را می‌‌دانستم اما الان نمی‌‌توانم بزنم.

قاله مه‌ره در بین آهنگ‌هایی که نواخته‌ است، آهنگ «کانبی خواز» را خیلی دوست داشت. کانبی خواز، اسم مردی به نام «کانبی فَقِه وَیسه» بوده که در یک نبرد رویارو با «احمد خان نامی» ، از ارباب‌های «مراغه» هر دو به دست یکدیگر کشته می‌‌شوند. گفته می‌‌شود که این بیت را زنی به نام «خواز» که خواهر کانبی بوده، سروده است.
آوازه و شهرت زیاد قاله مه‌ره باعث شده هر‌از چند گاهی به مناسبت‌ های گوناگون و برای اجرای برنامه‌های مختلف از جمله یادواره‌ بمباران شیمیایی «سردشت» و «حلبچه»، یادبود قرباینان «اَنفال» (کشتار بیش از 180 هزار کرد به دست رژیم بعث در کردستان عراق)، بزرگداشت هفته معلم، اجرای ساز‌های محلی در کردستان ایران و عراق به مراسم‌ های مختلف دعوت شود و سفر‌هایی را به نقاط مختلف ایران داشته باشد.
سفرهایی که لوح‌ های تقدیر زیادی هم برایش به همراه داشته است كه از جمله آنها لوح برگزیده در جشنواره موسیقی نواحی ایران در كرمان بود. لوح‌ هایی که با ۸ تا از آن ‌ها که حاشیه ‌های فلزی و چوبی دارند دیوار اتاق خوابش را تزئین کرده بود.
وی دارای عناوین زیادی می باشد که بعضی عبارتند از:

• ۱۹۹۳ جایزه آلمان به بهترین و اصولی ترین نوع نی‌نوازی (وی جایزه سال ۱۹۹۳ خود را به دلیل فقر مالی نتوانست دریافت کند.)

• ۲۰۰۲جایزه ویژه انفال در سلیمانیه (پیره مرد)

• ۲۰۰۳جایزه مردم بوکان به کاک قادر

و چندین جایزه دیگر از مردم کردستان ایران و عراق
قاله مره در31 اردیبهشت 88 پس از مدتی بیماری و بر اثر سکته مغری در منزل مسكونی‌اش دار فانی را وداع گفت.

روحش شاد