بیته کانی به نیوبانگ


بیت، یکی از مهم‌ترین مقام های کلاسیک کردی است ونام دیگر آن "بالوره" می‌باشد. بالوره گویان، بی پرده و بی واهمه آوازشان را از هر قسم که باشد سر می‌دهند زیرا می‌دانند که کسی از آنان دلتنگ نمی‌شود. بیت خوانی مبتنی بر نغمه‌های کاملا ساده و بدون رعایت وزن و قافیه است.
سوز و مقام یکی دیگر از ویژگی های این نوع موسیقی کردی می‌باشد . توجه به سوز درون، شکایت و زاری در عشق و عاشقی با قدرت تمام در آن صورت می‌گیرد به همین خاطر به آن سوز و مقام نیز می‌گویند، این آواز در اکثر مناطق کردستان وجود دارد.
مهمترین بیت های کردی که به صورت رمان وکتاب جمع آوری و در دست است عبارتند از :
1- خورشید و سرمه خان
2- فرخ و ستی
3- ناصر و مامال
4- شورمحمود و مزرینگان
5- خج و سیامند
6- شری مال و برازا
7- گنج خلیل
8- برایموک
9- کر و کولک
10- درویش عه ودی
11- تیلی حمزه
12- زنبیل فروش
13- بنفشا نارین
14- لاس و خزال
15- مم و زین
16- ممی الان
17- حمکو و سینم
18- ولی و شم
19- جمبلی
20- طیار و خزال